францу́з францу́з, -за м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Frenchman [ˈfrentʃmən] n. (pl. -men) францу́з
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
францу́зы, -аў, адз. францу́з, -а, м.
Народ раманскай моўнай групы, які складае асноўнае насельніцтва Францыі.
|| ж. францу́жанка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. францу́зскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
францу́зы, ‑аў; адз. француз, ‑а, м.; францужанка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. францужанкі, ‑нак; ж.
Народ, які складае асноўнае насельніцтва Францыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Frenchman
[ˈfrentʃmən]
n., pl. -men
1) францу́з -а m.
2) францу́скі карабе́ль
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Gaul
[gɔl]
n.
1) Га́лія f.
2) гал -а m., жы́хар старажы́тнае Га́ліі
3) францу́з -а m.
4) Фра́нцыя f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пераблы́тацца, ‑аецца; зак.
1. Пераплесціся паміж сабою.
2. перан. Бязладна перамяшацца. Сваяцкія ніці паміж імі даўно пераблыталіся, а то і зніклі зусім, але тым не менш кожны з Гараўцоў лічыў сябе выхадцам з адной сям’і. Хадкевіч. Як усё добра складвалася, меркавалася — і вось на табе, з’явіўся нейкі палонны француз, нейкі Мішэль, і ўсё пераблыталася, ускладнілася... Сачанка. // Страціць выразнасць, паслядоўнасць, стаць бязладным, хаатычным (аб думках, успамінах і пад.). Пераблыталіся думкі. □ Усё перакруцілася, пераблыталася ў галаве. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даста́цца, ‑стануся, ‑станешся, ‑станецца; зак., каму.
1. Зрабіцца чыёй‑н. уласнасцю, перайсці ў чыё‑н. распараджэнне. Самі ж яны, хлопцы, дапамаглі выганяць жывёлу, якую пагналі на ўсход, каб не дасталося часам дабро ворагу. Лынькоў. [Ганне] дасталася ў спадчыну ад бацькоў хатка. Дубоўка. // Прыйсціся пры размеркаванні, дзяльбе і пад. Але як гэты надзел дастаўся .. [Раману] па жэрабю, то і не было на каго наракаць. Колас. Дасталіся Захару Іванавічу найбольш запушчаныя ўчасткі зямлі, горшае цягло, горшы інвентар. Кулакоўскі. // Дацца, набыцца пэўным чынам. Набытак дастаўся цяжкай працай. □ Нам свабода дасталася дорага, Адной рукой мы край свой будавалі, Другою ж — адбіваліся ад ворага. Свірка.
2. безас. Перанесці цяжкія выпрабаванні, нацярпецца. Многа разоў гарэла Устронь: і татарын яе паліў, і швед, і француз... Дасталося Устроні і ў вайну з белапалякамі. Лобан. Міколка з бацькам набраліся .. перапуду, але больш за ўсё дасталося дзеду. Лынькоў. // Атрымаць спагнанне, пакаранне, вымову і пад. Дасталося Райскаму і Лабановічу: чаму яны не парвалі пратакол, калі на яго налятаў ураднік? Колас.
•••
Дасталося на арэхі каму — атрымаў наганяй, вымову.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)