Фа́кел

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Фа́кел
Р. Фа́кела
Д. Фа́келу
В. Фа́кел
Т. Фа́келам
М. Фа́келе

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

фа́кел, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Асвятляльная прылада звычайна ў выглядзе палкі з наматаным на канцы прасмоленым пакуллем.

Запаліць ф.

2. Палаючы струмень газу або вадкасці ў выглядзе конуса, а таксама наогул конусападобнае полымя (спец.).

|| прым. фа́кельны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фа́кел

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. фа́кел фа́келы
Р. фа́кела фа́келаў
Д. фа́келу фа́келам
В. фа́кел фа́келы
Т. фа́келам фа́келамі
М. фа́келе фа́келах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

фа́кел м., в разн. знач. фа́кел

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фа́кел м. фа́кел, -ла м., уст. пахо́дня, -ні ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фа́кел, ‑а, м.

1. Свяцільня, звычайна ў выглядзе палкі з наматаным на канцы прасмоленым пакуллем. Мама ўжо хацела бегчы да рыбакоў, каб шукаць [Рыму] з факеламі на рэчцы, але тут адчыніліся дзверы і на парозе паказалася Палагея Аляксандраўна. Васілеўская. Чалавек дзесяць немцаў мітусіліся каля хат, з бутэлькамі і палаючымі факеламі ў руках. Якімовіч.

2. перан. Пра таго, хто (або тое, што) нясе веды, свабоду, ісціну і пад. Нязгасным полымем гарыць у руках чалавека-творцы факел ведаў, запалены Праметэем. «Маладосць».

3. Спец. Конусападобнае полымя, а таксама струмень газу або вадкасці, якія маюць выгляд конуса. Са знешніх самых эфектыўных прыкмет промысла — факел над зялёным жытам: спальваецца газ, які аддзяліўся ад нафты. Шамякін.

4. У астраноміі — светлыя, няправільнай формы плямы на паверхні Сонца.

[Ням. Fackel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

«Факел» (газ.) 5/56

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

фа́кел м. тэх., уст. Fáckel f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

фа́кел

(ням. Fackel)

1) свяцільня, звычайна ў выглядзе палкі з наматаным на канцы прасмоленым пакуллем;

2) струмень газу або вадкасці, якія маюць выгляд конуса;

3) светлыя, няправільнай формы плямы на паверхні Сонца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

факел; светач (кніжн., перан.), паходня (уст.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)