устава́ць гл. устаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

устава́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. устаю́ устаё́м
2-я ас. устае́ш устаяце́
3-я ас. устае́ устаю́ць
Прошлы час
м. устава́ў устава́лі
ж. устава́ла
н. устава́ла
Загадны лад
2-я ас. устава́й устава́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час устаючы́

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

устава́ць несов.

1. в разн. знач. встава́ть; поднима́ться;

2. встава́ть, просыпа́ться, поднима́ться;

3. перен. встава́ть, возника́ть, появля́ться, представа́ть;

1-3 см. уста́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

устава́ць, устаю, устаеш, устае; устаём, устаяце.

Незак. да устаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уставаць, паднімацца / хутка: падхоплівацца, усхоплівацца

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

уста́ць, -а́ну, -а́неш, -а́не; зак.

1. Стаць на ногі, прыняць стаячае становішча.

У. з канапы.

Рана ў. (рана падняцца з пасцелі). Хворая ўстала (выздаравела).

2. перан. Падняцца, рушыць на здзяйсненне чаго-н.

У. на абарону Радзімы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра нябесныя свяцілы: з’явіцца на гарызонце, узысці.

Над лесам устала сонца.

4. перан. Узнікнуць, з’явіцца, паўстаць.

У памяці ўсталі вобразы сяброў.

|| незак. устава́ць, -таю́, -тае́ш, -тае́; -таём, таяце́, -таю́ць; -тава́й.

|| наз. устава́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шчаці́ніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -іцца; незак.

Падымацца ўгору, уставаць тарчма.

Шчаціняцца валасы на няголеным твары.

На паляне шчацініцца сівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

устава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. уставаць — устаць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уе́сціся², уе́мся, уясі́ся, уе́сца; уядзі́мся, уясце́ся, уяду́цца; уе́ўся, -уе́лася; уе́шся; зак. (разм.).

Прывыкнуць да якой-н. стравы, корму, пачаць добра есці і тлусцець.

Парсюк уеўся, аж уставаць не хоча.

|| незак. уяда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

podnosić się

незак. падымацца, уставаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)