Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ура́ннінареч., обл.у́тром, поутру́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ура́нні, прысл.
Абл. Раніцай. Амаль ніхто не спаў, бо ўсе ведалі, што ўранні пачнецца бой за Мінск.Мележ.Восень. Уранні дзеткам не так смачна і доўга спіцца, як увесну і ўлетку.Гарэцкі.Стала холадна, усё цела працялі дрыжыкі: і не так ад таго, што вада ўранні халодная, як ад трывогі — што там, за ракой?Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
mórgens
adv ра́ніцамі, ра́ніцай, ура́нні
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ра́на², ране́й, прысл.
1. Раніцай, уранні.
З вечара да рана (наз.).
2. Раннім часам; пра ранні час.
Прыехаць вельмі р.
3. Да ўстаноўленага або патрэбнага часу.
Р. вярнуцца дадому.
Р. легчы спаць.
◊
Рана ці позна, рана-позна — калі-н. (пра тое, што абавязкова павінна здарыцца).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́нішні, ‑яя, ‑яе.
Які мае адносіны да раніцы. Ранішні час.// Які бывае раніцай, уранні. Ранішняя зара. Ранішнія замаразкі. □ Дагаралі вугельчыкі, павеяла ранішнім халадком.Шчарбатаў.Збіваючы ранішнюю расу, ногі пакідалі на зялёным мурагу выразныя сляды.Краўчанка.// Які адбываецца, выходзіць, робіцца і пад. раніцай, уранні. Ранішняя зарадка. Ранішні поезд. Ранішні сон. □ На пляцоўцы пачыналася ранішняе жыццё, шумлівае, гаманлівае.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панасо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Насунуць, нацягнуць што‑н. усім, многім. Уранні па нівах, з гары ў даліну, прайшоўся нізам вецер і панасоўваў мэндлікам шапкі на самыя вочы.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тагане́ц, ‑нца, м.
Разм. Тое, што і таган. Нас падвялі да абтушанага вогнішча, дзе, відаць, уранні варыўся сняданак, бо яшчэ тырчалі ўбітыя ў зямлю сошкі, валяліся таганцы, на якія вешаліся казаны.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Выклікаць у каго‑н. пачуццё смутку, маркоты. Уранні Леначка не захацела пачакаць, пакуль згатуецца снеданне. І гэта зноў засмуціла старую.Брыль.Усіх у атрадзе моцна засмуціла смерць дарагога таварыша.Сіняўскі.// Азмрочыць. На момант успамін засмуціў душу скрухаю.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
згатава́цца, ‑туецца; зак.
Зварыцца, прыгатавацца (пра ежу). Вечарам гарыць дзе-небудзь на беразе агонь, сядзіш з Лявонам Песцікам пры вогнішчы і чакаеш, калі згатуецца ў кацялку юшка.Лупсякоў.Уранні Леначка не захацела пачакаць, пакуль згатуецца снеданне. І гэта зноў засмуціла старую.Брыль.// Закіпець (пра ваду). Чай згатаваўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)