уні́зіцца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
уні́жуся |
уні́зімся |
| 2-я ас. |
уні́зішся |
уні́зіцеся |
| 3-я ас. |
уні́зіцца |
уні́зяцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
уні́зіўся |
уні́зіліся |
| ж. |
уні́зілася |
| н. |
уні́зілася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
уні́зься |
уні́зьцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
уні́зіўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уні́зіцца сов. уни́зиться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уні́зіцца, уніжуся, унізішся, унізіцца; зак.
Паставіць сябе ў прыніжанае становішча; прынізіць уласную годнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уні́зіць, -іжу, -ізіш, -ізіць; -іжаны; зак., каго (што).
Паставіць каго-н. у прыніжальнае становішча; зняважыць.
У. падначаленага.
|| незак. уніжа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. уні́зіцца, -іжуся, -ізішся, -ізіцца.
У. да абману; незак. уніжа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. уніжэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уніжа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да унізіцца.
2. Зал. да уніжаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прини́зиться
1. (стать ниже, меньше) прыні́зіцца; зні́зіцца; пані́зіцца;
2. разг. (унизить себя) уні́зіцца; прыні́зіць (сябе́).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уніжэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. уніжаць — унізіць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. уніжацца — унізіцца. І расказваў дзед Талаш пра свае прыгоды, пра стажок, пра сваё ўніжэнне перад польскімі жаўнерамі, пра іх насмешкі і здзек. Колас. Калі чалавек заскарузне ў сваіх звычках.., дык ужо вельмі цяжка яго перайначваць. Усякая спроба змяніць натуру такога чалавека ў лепшы бок успрымаецца ім як уніжэнне яго асобы. Дуброўскі.
2. Тое, што прыніжае, зневажае чалавека, яго годнасць. Тое, што .. [Яраш] вымушаны рабіць з гэтага бязвіннага наведвання тайну, уніжала і абражала. А ўніжэнне для яго, гордага і незалежнага, было самай страшнай карай. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зні́зіцца, зніжуся, знізішся, знізіцца; зак.
1. Спусціцца ніжэй, апусціцца ўніз. Васька глядзіць на сонца, якое знізілася над далёкаю вёскай. Лынькоў. Бусел зрабіў некалькі кругоў над балотам, знізіўся і сеў. Дуброўскі. // перан. Паставіць сябе ў нізкае становішча; унізіцца. Некалькі разоў ён хацеў было спытаць парады ў Візэнера, але гонар не дазволіў яму знізіцца да гэтага. Шамякін.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць ніжэйшым, малым (пра ступень, велічыню, інтэнсіўнасць чаго‑н.); зменшыцца. Тэмпература знізілася. Цэны знізіліся. Сабекошт прадукцыі знізіўся. □ Па .. тоне мы зразумелі, што інтарэс дзяўчат да нашых асоб неяк адразу знізіўся. Лынькоў. // Стаць ніжэйшым па якасці або значнасці, важнасці. Аўтарытэт знізіўся. // Стаць ніжэйшым па тону, па гучанню (пра голас, гук і пад.). Вольчын голас раптам, нібы ад спалоху, знізіўся. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)