умы́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. умы́юся умы́емся
2-я ас. умы́ешся умы́ецеся
3-я ас. умы́ецца умы́юцца
Прошлы час
м. умы́ўся умы́ліся
ж. умы́лася
н. умы́лася
Загадны лад
2-я ас. умы́йся умы́йцеся
Дзеепрыслоўе
прош. час умы́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

умы́цца сов. (вымыть себе лицо, руки) умы́ться;

у. сляза́мі — умы́ться слеза́ми;

у. кро́ўю — умы́ться кро́вью

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

умы́цца, умыюся, умыешся, умыецца; зак.

1. Памыць, вымыць сабе твар, рукі. Умыцца крынічнаю вадой. □ — Мы потым, — адказала Галя і тузанула сястру за руку. — Пайшлі хуценька ўмыемся. — І абедзве выскачылі праз сенцы на двор. Хадкевіч.

2. перан. Абмыцца, асвяжыцца дажджом, расой і пад. Сонца, умыйся расою На світальнай зары. Бялевіч.

•••

Умыцца кроўю — быць збітым.

Умыцца слязамі — заплакаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

умы́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., каго-што.

Памыць (твар, рукі, шыю).

У. дзіця.

У. рукі (таксама перан.: ухіліўшыся, зняць з сябе адказнасць за што-н.). Ранак, умыты росамі (перан.).

|| незак. умыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. умы́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; незак. умыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. умыва́нне, -я, н.; прым. умыва́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

умы́ться умы́цца, памы́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паўмыва́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца; зак.

Умыцца — пра ўсіх, многае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паўмыва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Умыцца — пра ўсіх, многіх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

умыва́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. умываць — умыць і умывацца — умыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

умыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да умыцца.

2. Зал. да умываць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прычалаве́чыцца ’прывесці сябе ў парадак: прыбрацца, умыцца, прычасацца’ (чэрв., Жыв. сл.). Да чалавек (гл.). Параўн. у адносінах семантыкі вы́людзець (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)