уздзе́ць, -е́ну, -е́неш, -е́не; -е́нь; -е́ты; зак., што на каго-што.

1. Надзець, нацягнуць (адзенне, абутак і пад.).

У. боты на ногі.

2. Павесіць, начапіць, прымацаваць да чаго-н.

У. рукзак на плечы.

У. пятлю на крук.

3. Насадзіць на вастрыё, стрыжань, праколваючы, надзець на што-н.

У. кола на вось.

У. кавалак мяса на відэлец.

|| незак. уздзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уздзе́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. уздзе́ну уздзе́нем
2-я ас. уздзе́неш уздзе́неце
3-я ас. уздзе́не уздзе́нуць
Прошлы час
м. уздзе́ў уздзе́лі
ж. уздзе́ла
н. уздзе́ла
Загадны лад
2-я ас. уздзе́нь уздзе́ньце
Дзеепрыслоўе
прош. час уздзе́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

уздзе́ць сов.

1. наде́ть;

у. паліто́ — наде́ть пальто́;

2. насади́ть; (на остриё — ещё) наколо́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уздзе́ць, ‑дзену, ‑дзенеш, ‑дзене; зак., што.

1. Надзець, нацягнуць на сябе або на каго‑н. (адзенне, абутак і пад.). Уздзець паліто. Уздзець боты на ногі. □ Уздзеў [Платон] кепку, схапіў са сцяны дубальтоўку і выскачыў. Пестрак. Вокны Параска посцілкамі пазавешвала, лепшы андарак уздзела. Лобан.

2. Павесіць, начапіць на што‑н.; прымацаваць да чаго‑н. Уздзець рукзак на плечы. Уздзець пятлю на крук. □ Лаўрэн Карпавіч, не спяшаючыся, уздзеў на нос акуляры і пачаў чытаць. Гроднеў.

3. Насадзіць што‑н. на вастрыё, на які‑н. стрыжань; праколваючы, надзець на што‑н. вострае. Уздзець кола на вось. □ Збан уздзеў на відэлец скрылёк кілбасы і на момант задумаўся, нібы вырашаючы, есці ці не. Шашкоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уздзе́ць

1. (надзець) ánziehen* vt; áufsetzen vt (шапку, акуляры); úmlegen vt (плашч і г. д.);

уздзе́ць фу́тра den Pelz überziehen*;

уздзе́ць пярсцёнак (на палец) den Ring ánstecken;

2. (насадзіць на вастрыё) beféstigen vt, áufsetzen vt4

3. (прымацаваць) áufsetzen vt; beféstigen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

уздзява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да уздзець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уздзе́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад уздзець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уздзява́ць гл. уздзець

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

панакіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і панакі́дваць, -аю, -аеш, -ае, -аны; зак.

1. чаго. Накідаць многа чаго-н.

П. смецця на падлогу.

2. што. Накінуць, уздзець адно за другім усё, многае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

успя́ліць

‘уссунуць, уздзець што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. успя́лю успя́лім
2-я ас. успя́ліш успя́ліце
3-я ас. успя́ліць успя́ляць
Прошлы час
м. успя́ліў успя́лілі
ж. успя́ліла
н. успя́ліла
Загадны лад
2-я ас. успя́ль успя́льце
Дзеепрыслоўе
прош. час успя́ліўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)