Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
удо́ўжкі, прысл.
Тое, што і удоўж (у 1 знач.). Па свеце і ўдоўжкі, і ўшыр Шчаслівая слава пайшла.Купала.Вось звіць бы пугу ўдоўжкі на вярсту — Яна страляла б, як пярун з-пад хмары!Астапенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удо́ўж, удо́ўжкіпрысл.разм.гл. уздоўж, уздоўжкі I, II
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Надзянькі́ прысл. ’адпачынак у свята’: Добра падрабʼіласʼа, цʼапʼер схаджу да Йулʼи надзʼянкʼи (воран., Сцяшк. Сл.). Утворана са спалучэння на дзень, суфіксацыя на ‑кі, характэрная для прыслоўяў, параўн. удоўжкі, ушыркі, навелічкі і пад.; у якасці ўзору выкарыстана наначкі ’на цэлую ноч’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пасабе́йку ’паасобку, па сабе’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ). Беларускае. Утворана ад зваротнага займенніка сябе пры дапамозе прыстаўкі па‑ і суфікса ‑к‑y (Шуба, Прыслоўе, 63) — варыянта суфікса ‑к‑i (удоўжкі, ту́такі). Інфікс ‑й‑, магчыма, пад уплывам прыслоўяў: слуц.аднэйка ’аднойчы’, глус.двойкі ’двойчы’, тройкі ’тройчы’. У іншых слав. мовах лексемы адрозніваюцца суфіксамі: рус.арханг.поособице, польск.posobkiem, w posobicy, серб.-харв.по̀себице, по̀себно, макед.посебно (укр.зосібна) ’паасобку’, польск.posobnie, posobny, н.-луж.posobicy, чэш.posobný ’па чарзе, (ісці) адзін за адным’, ст.-слав.пособь ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
slit
[slɪt]1.
v., slit, slitting
рэ́заць на ву́зкія пало́сы; прараза́ць удо́ўжкі
2.
n.
1) разрэ́з, прарэ́з -у m.
2) шчы́ліна f.
the slit in the letter box — шчы́ліна ў пашто́вай скры́нцы
3.
adj.
з прарэ́зам, з разрэ́зам
slit skirt — спадні́ца з разрэ́зам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)