Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
уга́межд. ого́;
уга́, во які́ госць у нас! — ого́, вот како́й гость у нас!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уга́, выкл.
Ужываецца пры выяўленні, паказе чаго‑н. значнага, цікавага або нечаканага ў значэнні: вось як, вось яно як, вось яно што. — Уга, во які госць у нас, гаворыць .. [Даніла] сваім вечна спакойным І роўным голасам І сунімаецца ў парозе, каб напіцца вады.Скрыган.І павага мне — уга! — Ад сыноў у хаце.Бялевіч.Другі б уга як нос задраў, а Васіль Кузьміч і віду не падаў, што нешта здарылася.Лобан.— Уга, брыгадзір сімфонію слухае! — засмяяўся Пецька.Мыслівец.//узнач.вык. Многа, даволі; колькі хочаш. Нядаўна прачытаў адзін «раман»... Вады — уга! Вады — даволі! А солі, неабходнай солі — І каліва няма.Валасевіч.Гэта ў іх тут, у пасёлку, нічога цікавага няма, ды і на станцыі таксама, а ў Маскве — уга!Васілёнак.// Ужываецца пры пярэчанні, адмаўленні чаго‑н. у значэнні: не, не так. — Цішэй! — пачуўся прарэзлівы голас. — Могуць немцы поезд спыніць і выкінуць усіх нас адсюль. — Уга! — запярэчыў другі. — Будуць яны з намі валаводзіцца, ім цяпер сваю б шкуру ўратаваць!Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уга́!выкл ohó!, ohá!; nanú! (саздзіўленнем)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
яхі́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Разм. Тое, што і яхідна 1 (у 2 знач.). [Палатна:] — Уга... знайшлі ціхоню... Гэта не дзед, а яхіда чыстая.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
he
1. га;
he ? — га?;
2.уга; эх; вось дык; ну
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ліхту́га ’бедства, няшчасны выпадак’ (БРС), ’перасыханне рэчкі’ (стаўб., Жд. 2). Беларускае. Магчыма, з ліхата ’зло, няшчасце’ пры дапамозе суфікса ‑уга (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 66).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГРЫГО́РЫЙ XIII
(Gregorius; свецкае Уга Банкампаньі; Ugo Boncompagni; 1.1.1502, г. Балоння, Італія — 10.4.1585),
рымскі папа з 1572. Натхніцель контррэфармацыі ў еўрап. дзяржавах. Падтрымліваў франц. католікаў у іх барацьбе з гугенотамі, садзейнічаў узмацненню езуітаў. Імкнуўся пашырыць каталіцызм у Расіі, Японіі, Кітаі. Грыгорый XIII правёў рэформу календара (1582), ад яго імя назва стылю — грыгарыянскі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Вятру́га ’моцны вецер’ (Байк. і Некр., КТС). Укр.вітрюга ’тс’ (Грынч.). Ад асновы ветр‑ і суф. ‑уга, у дадзеным выпадку з узмацняльным адценнем. Адносна словаўтварэння гл. Слаўскі, SP, 68.