Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Verbum
анлайнавы слоўнікHomo incertae originis
Чалавек невядомага паходжання.
Человек неизвестного происхождения.
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
тёмный
тёмные во́лосы цёмныя валасы́;
тёмный смысл цёмны сэнс;
тёмное де́ло цёмная спра́ва;
све́тлые и тёмные воспомина́ния све́тлыя і цёмныя ўспамі́ны;
тёмные си́лы цёмныя сі́лы;
◊
темны́м-темно́ цёмна-цёмна, цямню́сенька;
тёмный лес цёмны лес;
темна́ вода́ во о́блацех
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пало́са
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цёмны
1.
2.
○ ~ная вада́ —
◊ ц. лес — (для каго) тёмный лес (для кого);
~ная спра́ва — тёмное де́ло;
ад ~нага да ~нага (ад цямна́ да цямна́) — от темна́ до темна́;
чужа́я душа́ — ц. лес —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ли́чность
1. асо́ба, -бы
выдаю́щаяся ли́чность выда́тная асо́ба;
удостове́рить ли́чность пасве́дчыць асо́бу;
неприкоснове́нность ли́чности недатыка́льнасць асо́бы;
что э́то за ли́чность? што гэ́та за асо́ба?;
2. / ли́чности
прошу́ без ли́чностей! прашу́ без асабі́стасцей!;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́сса
1.
ма́сса а́томного ядра́ ма́са а́тамнага ядра́;
2. чаще
трудя́щиеся ма́ссы працо́ўныя ма́сы;
3. (множество)
ма́сса цвето́в мно́ства (бе́зліч) кве́так;
4. (тестоподобное бесформенное вещество) ма́са, -сы
бума́жная ма́сса папяро́вая ма́са;
5.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
полоса́
1. паласа́, -сы́
полоса́ желе́за паласа́ (пало́са) жале́за;
полоса́ мате́рии паласа́ (пало́са) матэ́рыі;
по́лосы спе́ктра пало́сы спе́ктра;
со́лнечный луч тяну́лся све́тлой полосо́й со́нечны праме́нь цягну́ўся све́тлай паласо́й (пало́сай);
дождь прошёл полосо́й дождж прайшо́ў паласо́й (пало́сай);
2. (зона) зо́на, -ны
полоса́ отчужде́ния
чернозёмная полоса́ чарназёмная паласа́ (зо́на);
лесна́я полоса́ лясна́я паласа́ (зо́на);
3. (период) перы́яд, -ду
полоса́ реа́кции перы́яд (паласа́) рэа́кцыі;
полоса́ хоро́шей пого́ды перы́яд до́брага надво́р’я;
са́мая счастли́вая полоса́ его́ жи́зни са́мы шчаслі́вы перы́яд (са́мая шчаслі́вая паласа́) яго́ жыцця́;
4.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вода́
по́лая вода́ паво́дка;
высо́кая вода́ вялі́кая вада́;
тяжёлая вода́
жёлтая вода́
◊
как в во́ду опу́щенный як у ваду́ апу́шчаны;
концы́ в во́ду канцы́ ў ваду́;
водо́й не разольёшь вадо́й не разліе́ш;
как в во́ду ка́нул як у ваду́ ка́нуў;
как с гу́ся вода́ як з гусі́ вада́;
мно́го воды́ утекло́ шмат вады́ сплыло́;
как две ка́пли воды́ як дзве кро́плі вады́;
воды́ не замути́т вады́ не заму́ціць;
как ры́ба в воде́ як ры́ба ў вадзе́;
сквозь ого́нь и во́ду прошёл праз аго́нь і ваду́ прайшо́ў, ≅ быў на кані́ і пад канём;
вы́йти сухи́м из воды́ вы́йсці сухі́м з вады́;
чи́стой воды́ чы́стай вады́;
вы́вести на чи́стую во́ду вы́весці на чы́стую ваду́;
как в во́ду гляде́л (смотре́л) як у ваду́ глядзе́ў;
лить во́ду на (чью) ме́льницу ліць ваду́ на (чый) млын;
как воды́ в рот набра́ть як вады́ ў рот набра́ць;
носи́ть решето́м во́ду насі́ць у рэ́шаце ваду́;
седьма́я (деся́тая) вода́ на киселе́
толо́чь во́ду (в сту́пе) таўчы́ ваду́ (у сту́пе);
холо́дной водо́й окати́ть (обли́ть) хало́днай вадо́й аблі́ць;
ти́ше воды́, ни́же травы́
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ва́да
вада́
○ ця́жкая в. —
жо́ўтая в. —
цёмная в. —
◊ як у ваду́ апу́шчаны — как в во́ду опу́щенный;
канцы́ ў ваду́ — концы́ в во́ду;
вадо́й не разалье́ш — водо́й не разольёшь;
як у ваду́ ка́нуў — как в во́ду ка́нул;
шмат вады́ сплыло́ — мно́го воды́ утекло́;
як з гу́сі в. — как с гу́ся вода́;
як дзве кро́плі вады́ — как две ка́пли воды́;
вады́ не заму́ціць — воды́ не заму́тит;
пасадзі́ць на хлеб і ваду́ — посади́ть на хлеб и (на) во́ду;
вы́йсці сухі́м з вады́ — вы́йти сухи́м из воды́;
муці́ць ваду́ — мути́ть во́ду;
мно́га вады́ працякло́ — мно́го (нема́ло) воды́ утекло́ (ушло́);
як пу́гай па вадзе́ — как об сте́нку горо́х;
сплы́сці з вадо́ю — уплы́ть с водо́й;
вы́весці на чы́стую ваду́ — вы́вести на чи́стую во́ду;
пайсці́ з вадо́ю — поплы́ть по тече́нию;
жыва́я в. —
мёртвая в. —
як ры́ба ў вадзе́ — как ры́ба в воде́;
прайсці́ аго́нь, ваду́ і ме́дныя тру́бы — пройти́ ого́нь, во́ду и ме́дные тру́бы;
чы́стай вады́ — чи́стой воды́;
як у ваду́ глядзе́ў — как в во́ду гляде́л (смотре́л);
ліць ваду́ на (чый) млын — лить во́ду на (чью) ме́льницу;
набра́ць вады́ ў рот — набра́ть воды́ в рот;
насі́ць у рэ́шаце ваду́ — носи́ть решето́м во́ду;
сёмая (дзяся́тая) в. на кісялі́ —
таўчы́ ваду́ ў сту́пе — толо́чь во́ду в сту́пе;
як ка́мень у ваду́ — как ка́мень в во́ду;
бу́ра ў шкля́нцы вады́ — бу́ря в стака́не воды́;
як вадо́й змы́ла — как водо́й смы́ло;
апёкшыся малако́м, і ваду́ сту́дзіш —
цішэ́й вады́, ніжэ́й травы́ —
ві́ламі па вадзе́ пі́сана —
у гара́чай вадзе́ купа́ны —
гато́ў у лы́жцы вады́ ўтапі́ць —
пад ляжа́чы ка́мень в. не цячэ́ —
лаві́ць ры́бу ў каламу́тнай вадзе́ —
пабы́ў у вадзе́ і не мо́кры нідзе́ —
да пары́ збан ваду́ но́сіць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)