«Тутэйшыя»

т. 16, с. 64

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

тутэ́йшы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. тутэ́йшы тутэ́йшая тутэ́йшае тутэ́йшыя
Р. тутэ́йшага тутэ́йшай
тутэ́йшае		 тутэ́йшага тутэ́йшых
Д. тутэ́йшаму тутэ́йшай тутэ́йшаму тутэ́йшым
В. тутэ́йшы (неадуш.)
тутэ́йшага (адуш.)		 тутэ́йшую тутэ́йшае тутэ́йшыя (неадуш.)
тутэ́йшых (адуш.)
Т. тутэ́йшым тутэ́йшай
тутэ́йшаю		 тутэ́йшым тутэ́йшымі
М. тутэ́йшым тутэ́йшай тутэ́йшым тутэ́йшых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тутэ́йшы, -ая, -ае.

Які родам з гэтай мясцовасці, жыве тут, не прыезджы.

Тутэйшыя жыхары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

беззяме́лец, ‑льца, м.

Тое, што і беззямельнік. У Скіп’ёўскім Пераброддзі аселі і забудаваліся пасля восені дзевяцьсот семнаццатага года тутэйшыя беззямельцы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капа́льнік, ‑а, м.

Той, хто займаецца капаннем, копкай чаго‑н. Капальнікі бульбы. □ Ездзілі на .. [паравічках] тутэйшыя людзі — нагрузчыкі торфу і капальнікі яго. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бясха́тнік, ‑а, м.

Разм. Той, хто не мае хаты. У Скіп’ёўскім Пераброддзі аселі і забудаваліся пасля восені дзевяцьсот семнаццатага года тутэйшыя беззямельцы і бясхатнікі. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нагру́зчык, ‑а, м.

1. Тое, што і грузчык. Ездзілі на.. [паравічках] тутэйшыя людзі — нагрузчыкі торфу і капальнікі яго. Чорны.

2. Прыстасаванне для нагрузкі чаго‑н. Універсальны нагрузчык на трактар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

красу́ня, ‑і, ж.

Тое, што і прыгажуня. «А, гэта і ёсць той каморнік, у чыю дачку ўсе тутэйшыя кавалеры закахаліся. Дык вось дзе жыве яна, гэта красуня!» Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Наве́ц ’мярцвяк, нябожчык’: не чалавек нават — як бы жывы навец (Васючэнка, зб. Тутэйшыя. Мн., 1989, 161). Адсутнасць дакладнай дыялектнай лакалізацыі слова, што ўзыходзіць да прасл. *navь, ц.-слав. навь ’мярцвяк’ і пад., не выключае яго запазычанне з іншых, не народных крыніц ці штучнае ўтварэнне. Параўн., аднак, на́ўскі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

забудава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.

1. Пасяліўшыся, паставіць будынкі. У Скіп’ёўскім Пераброддзі аселі і забудаваліся пасля восені дзевяцьсот семнаццатага года тутэйшыя беззямельцы і бясхатнікі. Чорны.

2. Аказацца запоўненым, занятым будынкамі. Ускраіны забудаваліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)