тускне́ть разг. ту́скнуть несов.
1. цьмяне́ць;
2. перен. цьмяне́ць; (меркнуть) цямне́ць; га́снуць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ме́ркнуть несов.
1. цямне́ць; (тускнеть) цьмяне́ць; (гаснуть) га́снуць;
2. перен. цямне́ць; га́снуць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цьмяне́ць несов.
1. (терять блеск, яркость) ме́ркнуть;
зо́ркі ~не́лі — звёзды ме́ркли;
2. (становиться тусклым) тускне́ть, ту́скнуть;
срэ́бра паступо́ва ~не́ла — серебро́ постепе́нно тускне́ло;
3. перен. ме́ркнуть, тускне́ть;
~не́ла яго́ сла́ва — ме́ркла (тускне́ла) его́ сла́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загаса́ць несов.
1. загаса́ть, затуха́ть;
2. перен. га́снуть, ме́ркнуть, тускне́ть;
3. перен. (миновать) зака́тываться;
1-3 см. зага́снуць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тускне́ць ‘блякнуць, пагасаць, марнець’ (Некр. і Байк.), ‘губляць яркія фарбы, бляск, выразнасць (пра вочы)’ (Адм.), тусьне́ць, тусьні́ць ‘цямнець, траціць бляск’, ту́скнуць, ту́снуць ‘тс’ (Ласт.); ‘няярка гарэць’: Jak dròwa ŭ pièczy tùsknuć, to budzie abo adlèha, abo doždž (Пятк. 2). Параўн. укр. тускні́ти ‘рабіцца цьмяным, змрочным’, рус. тускне́ть, ту́скнуть ‘тс’, серб. натуштити ‘пакрыцца воблакамі’. Магчыма, сюды ж в.-луж. tusknyć ‘стукнуць, пляснуць’, якое Шустар-Шэўц (1561) лічыць заснаваным на гукаперайманні і вытворным ад tuskać ‘стукаць, пляскаць’, параўн. таксама ўкр. ту́сати ‘біць, калаціць’. Мяркулава (Этимология–1976, 96), разглядаючы серб. ту̏ска ‘выжаркі, вытапкі’, узводзіць яго да і.-е. *(s)teu̯‑ ‘біць, калаціць’. Лічыцца роднасным ст.-сакс. thinsti ‘змрочны, хмурны’, ст.-фрыз. thiūstere, англ.-сакс. đīestre ‘тс’, арм. t‘ux ‘чорны, карычневы, цёмны’ (< *tusk‑) (Фасмер, 4, 126; Арол, 4, 121). Гл. таксама туск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цямне́ць несов.
1. темне́ть;
валасы́ ~не́юць — во́лосы темне́ют;
2. безл. темне́ть;
~не́е ў ле́се — темне́ет в лесу́;
3. перен. (становиться мрачным) темне́ть, мрачне́ть;
твар яго́ паступо́ва ~не́е — лицо́ его́ постепе́нно мрачне́ет;
4. ме́ркнуть;
зо́ркі ~не́юць — звёзды ме́ркнут;
5. тускне́ть;
срэ́бра ~не́е — серебро́ тускне́ет;
6. (выделяться тёмным цветом) темне́ться;
удалечыні́ ~не́е лес — вдали́ темне́ется лес
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
га́снуць несов.
1. прям., перен. га́снуть, ту́хнуть, угаса́ть; (уменьшаться, слабеть — ещё) ме́ркнуть, тускне́ть;
га́сне святло́ — га́снет (ту́хнет) свет;
га́слі і астыва́лі вуго́льчыкі — га́сли и остыва́ли угольки́;
г. зо́ры — га́снут звёзды;
г. надзе́і — га́снут наде́жды;
г. пачу́цці — га́снут (угаса́ют) чу́вства;
~не бляск у вача́х — га́снет (ме́ркнет, тускне́ет) блеск в глаза́х;
2. (миновать) зака́тываться;
яго сла́ва ~не — его́ сла́ва зака́тывается
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)