Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Тунгуса-маньчжурскія народы 7/429
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Тунгуса-маньчжурскія мовы 1/264; 7/285; 9/407; 10/329; 11/157
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Народы тунгуса-маньчжурскай групы 7/432
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
тунгу́с
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
тунгу́с |
тунгу́сы |
| Р. |
тунгу́са |
тунгу́саў |
| Д. |
тунгу́су |
тунгу́сам |
| В. |
тунгу́са |
тунгу́саў |
| Т. |
тунгу́сам |
тунгу́самі |
| М. |
тунгу́се |
тунгу́сах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
у́льчы, ‑аў; адз. ульч, ‑а, м.; ульчанка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. ульчанкі, ‑нак; ж.
Народ тунгуса-манчжурскай моўнай групы, які жыве ў Хабараўскім краі ў раёне ніжняга Амура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ке́та ’марская прамысловая рыба сямейства ласасёвых’ (ТСБМ). Запазычанне праз рус. мову з тунгуса-маньчжурскіх моў: эвенк. кета ’тс’, маньчж. кʼата (ЕСУМ, 2, 426).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сало́ны 1, ‑аў; адз. салон, ‑а, м.
Народнасць тунгуса-маньчжурскай (эвенкійскай) этнічнай групы, якая жыве ў Кітайскай Народнай Рэспубліцы.
сало́ны 2, ‑ая, ‑ае.
Абл. Салёны. — Люблю скваркі салоныя, — сказаў.. [Тамаш], кусаючы блінец. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АГЛЮЦІНАТЫ́ЎНЫЯ МО́ВЫ
(ад лац. agglutinare прыклейваць),
мовы, у якіх словы і іх формы ўтвараюцца пераважна праз аглюцінацыю (спалучэнне граматычна адназначных афіксаў з нязменным коранем). Напр., у цюркскіх мовах -lar- — суфікс множнага л.: тур. bulut «воблака», bulutlar «воблакі»; каз. ара «піла», аралар «пілы». Характэрныя рысы аглюцінатыўных моў — стандартная парадыгма словазмянення, адсутнасць унутранай флексіі, адназначнасць афіксаў, фіксаваны націск, строгі парадак слоў і інш. Да аглюцінатыўных моў адносяцца вял. колькасць моў Азіі і Еўропы (цюркскія, фіна-угорскія, мангольскія, тунгуса-маньчжурскія, японская, карэйская і інш.), Акіяніі (папуаскія, інданезійскія, мікранезійскія), Афрыкі (банту, мандэ, бантоідныя).
т. 1, с. 77
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛТА́ЙСКІЯ МО́ВЫ,
макрасям’я моў, што аб’ядноўвае цюркскія, мангольскія, тунгуса-маньчжурскія, а таксама ізаляваныя карэйскую і японскую мовы (гл. адпаведныя арт.). Збліжаюцца агульнасцю рысаў: фанетычных (заканамернасць палатальнага і лабіяльнага сінгарманізму зычных і галосных, асіміляцыі зычных; корань 1-складовы, 3-гукавы, найчасцей утварае закрыты склад), марфалагічных (словаўтварэнне і словазмяненне з дапамогай аглюцінатыўных афіксаў, адсутнасць роду, наяўнасць катэгорыі прыналежнасці) і сінтаксічных (паясняльныя словы ў сказе абавязкова стаяць перад паяснёнымі, слабае развіццё складаназалежных сказаў). Найб. сувязь алтайскай мовы у лексіцы, што тлумачыцца іх генетычнай блізкасцю.
Літ.:
Баскаков Н.А. Алтайская семья языков и её изучение. М., 1981.
т. 1, с. 268
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)