тарфа... (гл. торфа...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «торфа...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: тарфагнойны, тарфакрошка, тарфамаса, тарфапомпа, тарфасос, тарфахімія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

торфа... (а таксама тарфа...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «торф», «тарфяны», напрыклад: торфаздабыванне, торфабрыкет, торфаагрэгат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

торфа... (а таксама тарфа...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. торф, тарфяны, напр.: торфаагрэгат, торфаздабыванне, торфаізаляцыя, торфакампост, торфамінеральны, торфанарыхтоўка, торфаўборачны, торфаўгнаенне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самаўзгара́льнасць ж., спец. самовозгора́емость;

с. то́рфу — самовозгора́емость то́рфа

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АРГА́НА-МІНЕРА́ЛЬНЫЯ ЎГНАЕ́ННІ,

гумінавыя ўгнаенні, угнаенні з арган. рэчываў і звязаных з імі хімічна ці адсарбцыйна мінер. злучэнняў. Атрымліваюць апрацоўкай гумінавых кіслот ці матэрыялаў, у якіх яны ёсць (торф, буры вугаль, сланец, глей, перагной), аміякам, аміячнай вадой, аміячнымі растворамі фасфатаў, фосфарнай к-той, калійнымі солямі. Маюць розны састаў і назву: гумафос, гумафоска, торфа-аміячныя ўгнаенні, гуматы натрыю, амонію і інш. Найб. пашыраны торфа-мінеральныя і торфа-аміячна-мінер. ўгнаенні.

т. 1, с. 460

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

самовозгора́емость спец. самаўзгара́льнасць, -ці ж.; самаўзга́рвальнасць, -ці ж.;

самовозгора́емость то́рфа самаўзгара́льнасць (самаўзга́рвальнасць) то́рфу;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГАЎРЫ́ЛЬЧЫК Аляксандр Пятровіч

(н. 25.12.1935, в. Чырвонабярэжская Слабодка Жлобінскага р-на Гомельскай вобл.),

бел. вучоны ў галіне тэхналогіі вытворчасці і фізікахіміі торфу. Д-р тэхн. н. (1987). Акад. Міжнар. АН Еўразіі (1996). Скончыў Бел. політэхн. ін-т (1959). З 1962 у Ін-це праблем выкарыстання прыродных рэсурсаў і экалогіі Нац. АН Беларусі. Навук. працы па вывучэнні фіз.-хім. уласцівасцей торфу і метадах яго рацыянальнага выкарыстання з атрыманнем новых прадуктаў.

Тв.:

Превращения торфа и его компонентов в процессе саморазогревания при хранении. Мн., 1972 (у сааўт.);

Повышение качества торфа как удобрения. Мн., 1978 (у сааўт.);

Превращения торфа при добыче и переработке. Мн., 1992.

т. 5, с. 91

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Лапту́х ’мяшок для торфа’ (барыс., Жд. 2), ’мяшок’ (рэч., Мат. Гом.). У выніку пераходу р- у л- (Карскі, 1, 315) з рап‑ тух, рэптух ’тс’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГА́ЦІХ Міхаіл Аляксандравіч

(н. 10.6.1931, в. Радкоўшчына Полацкага р-на Віцебскай вобл.),

бел. вучоны ў галіне тарфяной механікі. Д-р тэхн. н. (1982), праф. (1987). Скончыў Бел. політэхн. ін-т (1958). З 1962 у Ін-це праблем выкарыстання прыродных рэсурсаў і экалогіі Нац. АН Беларусі. Навук. працы па стварэнні сістэм кантролю і кіравання тэхнал. працэсамі торфабрыкетнай вытв-сці.

Тв.:

Автоматизация процессов сушки торфа на брикетных заводах. Мн., 1983 (разам з У.Я.Геншафтам, Б.В.Вайтовічам);

Влагометрия торфа. Мн., 1986 (разам з Л.С.Лісам);

Физико-механические методы измерения и дозирования массы сыпучих материалов. Мн., 1987.

т. 5, с. 95

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сяка́чI м. спец. Hckebeil n -(e)s, -e; Hckmesser n -s, -, Kruteisen n -s, -;

2. (для торфа) Trfziegelschneider m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)