тка́нкавы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
тка́нкавы |
тка́нкавая |
тка́нкавае |
тка́нкавыя |
| Р. |
тка́нкавага |
тка́нкавай
тка́нкавае |
тка́нкавага |
тка́нкавых |
| Д. |
тка́нкаваму |
тка́нкавай |
тка́нкаваму |
тка́нкавым |
| В. |
тка́нкавы (неадуш.)
тка́нкавага (адуш.) |
тка́нкавую |
тка́нкавае |
тка́нкавыя (неадуш.)
тка́нкавых (адуш.) |
| Т. |
тка́нкавым |
тка́нкавай
тка́нкаваю |
тка́нкавым |
тка́нкавымі |
| М. |
тка́нкавым |
тка́нкавай |
тка́нкавым |
тка́нкавых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
тка́нкавы биол. тка́невый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тка́нкавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тканкі (у 1 знач.), складаецца з яе. Тканкавая вадкасць. Тканкавая несумяшчальнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тка́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. Група аднародных, звязаных паміж сабой клетак, якія выконваюць адну і тую ж функцыю ў арганізме.
Тлушчавая т.
Мышачная т.
2. Тое, што і тканіна (у 2 знач.).
|| прым. тка́нкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тка́невый анат., физиол. тка́нкавы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
гістаге́нны
(ад гіста- + -генны)
які паходзіць з тканкі, тканкавы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гістамі́н
(ад гіста- + аміны)
тканкавы гармон, які належыць да біягенных амінаў і мае моцнае біялагічнае дзеянне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Матэрыя ’аб’ектыўная рэальнасць, якая існуе незалежна ад свядомасці чалавека’, ’рэчыва, з якога складаюцца фізічныя целы прыроды’, ’тканіна, матэрыял’, ’шаўковая тканіна’ (ТСБМ, Нас.), ’кроў’, ’гной з раны, сукравіца’ (Нас.; смарг. Шатал.; шальч., Сл. ПЗБ), матэравы ’тканкавы’ (Нас.), ст.-бел. материя (матерея, матерыя, матэрыя) ’матэрыя’ (XVI ст.). Запазычаны са ст.-польск. materyja ’тс’ (Краўчук, Праблемы філал., 60; Булыка, Лекс. запазыч., 191), якое з с.-лац. māteria ’рэчыва’, першаснае значэнне ’будаўнічае дрэва’, якое лічылася «маткай» (= асновай) усяго (Жураўскі, Зб. Крапіве, 142; Голуб-Ліер, 306).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГІСТАМІ́Н,
C5H9N3, тканкавы гармон мясц. ўздзеяння, медыятар нерв. сістэмы, біягенны амін. Ёсць у значнай колькасці ў неактыўнай звязанай форме ў тлустых клетках розных органаў і тканак жывёл і чалавека (лёгкіх, печані, скуры), а таксама базафілах крыві. Утвараецца ў выніку дэкарбаксіліравання гістыдзіну. Пры ўзаемадзеянні антыгену (алергена) з малекуламі імунаглабулінаў, звязаных з тлустымі клеткамі, адбываецца вызваленне з клетак сакраторных пузыркоў, у якіх ёсць гістамін, што можа з’яўляцца прычынай алергічных рэакцый арганізма. Гістамін выступае ў ролі сігнальнай малекулы, як хімічны медыятар выклікае расшырэнне крывяносных капіляраў і павышэнне іх пранікальнасці, звужэнне буйных сасудаў, скарачэнне гладкай мускулатуры, рэзка павялічвае сакрэцыю салянай к-ты ў страўніку.
т. 5, с. 266
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)