тарано́ўка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. тарано́ўка тарано́ўкі
Р. тарано́ўкі тарано́вак
Д. тарано́ўцы тарано́ўкам
В. тарано́ўку тарано́ўкі
Т. тарано́ўкай
тарано́ўкаю
тарано́ўкамі
М. тарано́ўцы тарано́ўках

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Тарано́ўка ’вялікая шарсцяная хустка ў яркія кветкі, звычайна фабрычнай работы’ (Бел. нар. адзенне, Сцяшк. Сл.; слуц., Нар. словатв.; Мат. Гом., Сл. Брэс.), ’вялікая квяцістая хустка з махрамі’ (Жд. 2), ’вялікая квяцістая хустка ядвабнай работы’ (Паўл.), тарно́вка, тэрно́вка ’шарсцяная хустка ў кветкі’ (Сл. Брэс.), тарыну́ка ’невялікая хустка з воўны’ (навагр., З нар. сл.), церно́ўка ’шаліноўка’ (ТС), тарыно́ўка, терыну́ўка, терно́ўка, таріно́ўка, тарно́ўка, церно́ўка ’шарсцяная хустка са шлякам’ (Лекс. Бел. Палесся). Варыянтнасць сведчыць пра запазычанасць зыходнай формы. Звычайна звязваюць з імем французскага ўладальніка мануфактуры Тарно (Ternaux), адкуль ням. Ternauxwelle, рус. терно́ ’тонкая тканіна з шэрсці казы, кашамір’ (Фасмер, 4, 49; ЕСУМ, 5, 556). На ўтварэнне “поўнагалосных” форм і асабліва формы тарнатоўка (гл.), магло паўплываць збліжэнне са ст.-бел. тарантова́тый ’у яблыкі (конь)’ (Булыка, Лекс. запазыч., 124), таранта́вый ’белай масці з чорнымі або гнядымі плямамі’ (1565 г., КГС), што з польск. tarantowy ’стракаты, белы, з чорнымі плямамі’ (першапачаткова пра масць), параўн. укр. таранова́тий, таранкува́тий ’плямісты, стракаты, белы, з чорнымі або іншага колеру плямамі’, адносна паходжання якіх гл. Брукнер, 565; ЕСУМ, 5, 519.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тарно́ўка ’тонкая шарсцяная хустка з кветкамі’ (карэліц., Жыв. сл.). Гл. тараноўка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трыно́ўка ‘шарсцяная прыгожая хустка ў кветкі’ (ДАБМ, камент., 944). Гл. тараноўка ‘тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тэрно́вы ‘шарсцяны’ (Мат. Гом.), тэрно́ўка ‘вялікая хустка з кіціцамі’ (ПСл). Гл. тараноўка, тарноўка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тарнато́ўка ’тонкая шарсцяная хустка чорнага або белага колеру ў чырвоныя кветкі’ (стаўб., Нар. сл.). Гл. тараноўка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)