стре́лка в разн. знач. стрэ́лка, -кі ж.;

стре́лка ко́мпаса стрэ́лка ко́мпаса;

мину́тная стре́лка міну́тная стрэ́лка;

перевести́ стре́лку ж.-д. пераве́сці стрэ́лку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стрелка

Том: 32, старонка: 471.

img/32/32-471_2421_Стрелка.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

стрэ́лка ж.

1. в разн. знач. стре́лка;

с. ко́мпаса — стре́лка ко́мпаса;

міну́тная с. — мину́тная стре́лка;

на чыгу́начнай ста́нцыі ўстано́ўлены аўтаматы́чныя ~кі — на железнодоро́жной ста́нции устано́влены автомати́ческие стре́лки;

2. только мн., разг., бот. пасту́шья су́мка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гадзі́ннікавы (относящийся к часам) часово́й;

~вая стрэ́лка — часова́я стре́лка;

г. ма́йстар — часово́й ма́стер, часовщи́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

указа́тельный паказа́льны; указа́льны;

указа́тельная стре́лка паказа́льная стрэ́лка;

указа́тельный па́лец указа́льны па́лец;

указа́тельное местоиме́ние грам. указа́льны займе́ннік.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мину́тный

1. міну́тны;

мину́тная стре́лка міну́тная стрэ́лка;

2. (кратковременный) хвілі́нны; (временный) часо́вы;

◊

мину́тное де́ло спра́ва (адно́й) хвілі́ны;

мину́тный успе́х хвілі́нны (часо́вы) по́спех; см. мину́та​ 1, 2;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Aut Caesar, aut nihil

Альбо Цэзар, альбо нішто.

Или Цезарь, или ничто.

бел. Альбо повен двор, альбо корань вон. Альбо грай, альбо грошы аддай.

рус. Либо пан, либо пропал. Либо рыбу съесть, либо на мель сесть. Или грудь в крестах, или голова в кустах. Либо дупель влёт, либо стрелка в лоб. Либо мёд пить, либо биту быть. Либо зайца поймать, либо в тенета попасть.

фр. César ou rien (Цезарь или ничто).

англ. Neck or nothing (Всё или ничего).

нем. Alles oder nichts (Всё или ничего).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

магні́тны магни́тный;

~ныя ўласці́васці — магни́тные сво́йства;

○ ~нае по́ле — магни́тное по́ле;

~нае схіле́нне — физ., астр. магни́тное склоне́ние;

~ная анама́лія — магни́тная анома́лия;

~ная бу́ра — магни́тная бу́ря;

~ная стрэ́лка — магни́тная стре́лка;

м. мерыдыя́н — магни́тный меридиа́н;

м. мо́мант — магни́тный моме́нт;

м. по́люс — магни́тный по́люс;

м. эква́тар — магни́тный эква́тор

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

часово́й​I прил.

1. (к часы́) гадзі́ннікавы;

часово́й механи́зм гадзі́ннікавы механі́зм;

часова́я стре́лка гадзі́ннікавая стрэ́лка;

часовы́х дел ма́стер ма́йстар гадзі́ннікаў, гадзі́ннікавы ма́йстар;

2. (о времени) гадзі́нны, пагадзі́нны;

часова́я ле́кция гадзі́нная ле́кцыя;

часово́й гра́фик гадзі́нны (пагадзі́нны) гра́фік;

часова́я опла́та пагадзі́нная апла́та, апла́та ад гадзі́ны;

часово́й по́яс ча́савы по́яс.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Страла́ 1 ‘тонкі прут для стральбы з лука’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Бяльк., Янк. 2), ‘журавель, доўгае бервяно ў калодзежы’ (Некр., Жд. 2, Янк. 2), ‘саха ў студні з жураўлём’ (ДАБМ, камент., 808), ‘пярун, маланка’ (ТС), ‘крэмневы завостраны цыліндрык’ (ТС, Маш.), ‘белемніт’, ‘выкапнёвая каменная сякерка’ (Машынскі, Atlas): перуно́вая стрэла́ ‘тс’ (Пятк. 2), ‘стрэлка ў гадзінніку’ (Сцяшк.), ‘бязлістае тонкае сцябло расліны з суквеццем наверсе’ (ТСБМ), памянш. стрэ́лка (гл.). Параўн. укр. стріла́, рус. стрела́, стараж.-рус. стрѣла, польск. strzała, в.-луж. třěła ‘снарад’, н.-луж. stśěła ‘прамень’, чэш. střela ‘страла, маланка’, славац. strela ‘снарад’, серб.-харв. стријѐла, славен. stréla, балг. стрела́ ‘страла, маланка’, макед. стрела ‘страла’, ст.-слав. стрѣла ‘страла’, дыял. (салун.) strʼälá ‘гром’. Прасл. *strěla, дэрыват ад незасведчанага і.-е. дзеяслова (Шустар-Шэўц, 1368). Борысь (583) следам за Покарным (1028) мяркуе, што слова з’яўляецца вытворным ад і.-е. кораня *ster‑, які ў распасцерці (гл.). Роднасныя лат. stręlā ‘страла, кідальны снарад, паласа, струмень’, літ. strėlà ‘страла’, ст.-в.-ням. strâl(a) ‘страла, маланка’, ням. Strahl ‘прамень’, на падставе якіх Борысь (там жа) узнаўляе слав.-балта-герм. праформу *strē‑lā. Махэк₂ (586) лічыць усе гэтыя словы запазычаннем з “праеўрапейскага субстрата”. Гл. таксама Глухак, 589; Бязлай, 3, 326.

Страла́ 2 ‘страказа’ (лудз., Сл. ПЗБ), стрэ́лка ‘тс’ (Некр. і Байк., Касп.; в.-дзв., смарг., паст., рас., даўг., Сл. ПЗБ). Да страла 1, стрэлка 2 (гл.). Назва па доўгім, выцягнутым брушку. Параўн. рус. дыял. стре́лка ‘тс’.

Страла́ 3 ‘карагод’ (Нар. Гом.). Ад назвы абрада “ваджэнне і пахаванне стралы”, відаць, да страла 1 (гл.). Аб семантыцы абрада гл. Барташэвіч, Бел. фальк., 2, 563–565.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)