стра́чвацца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. стра́чваюся стра́чваемся
2-я ас. стра́чваешся стра́чваецеся
3-я ас. стра́чваецца стра́чваюцца
Прошлы час
м. стра́чваўся стра́чваліся
ж. стра́чвалася
н. стра́чвалася
Загадны лад
2-я ас. стра́чвайся стра́чвайцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час стра́чваючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

стра́чвацца несов.

1. утра́чиваться;

2. изде́рживаться, тра́титься, истра́чиваться;

1, 2 см. стра́ціцца;

3. страд. теря́ться, утра́чиваться; роня́ться; тра́титься, истра́чиваться; расхо́доваться; вытравля́ться; см. стра́чваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стра́чвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да страціцца.

2. Зал. да страчваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стра́ціцца, стра́чуся, стра́цішся, стра́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв). Згубіцца, знікнуць.

Страціліся сілы.

Страцілася надзея.

2. Растраціцца, патраціцца.

За гэту паездку я надта страцілася.

|| незак. стра́чвацца, -аецца (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

истра́чиваться

1. стра́чвацца; тра́ціцца; выдатко́ўвацца;

2. (входить в расходы) разг. тра́ціцца;

3. страд. стра́чвацца; тра́ціцца; выдатко́ўвацца; см. истра́чивать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

утра́чиваться

1. стра́чвацца; губля́цца;

2. страд. тра́ціцца; губля́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прои́грываться

1. прайграва́цца; прагу́львацца;

2. страд. прайграва́цца; прагу́львацца; прага́двацца; стра́чвацца; см. прои́грывать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тра́титься

1. тра́ціцца;

2. страд. тра́ціцца, стра́чвацца; марнава́цца; выдаткава́цца, выдатко́ўвацца, расхо́давацца; см. тра́тить.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

губля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Страчвацца, прападаць. Дробныя рэчы часта губляюцца.

2. Рабіцца непрыметным, нябачным, выпадаць з поля зроку. Аляксей Гарачун задуменна паглядзеў уздоўж састава. Канец яго губляўся недзе ў цемры. Васілёнак. Цяжка разгледзець унізе кварталы горада — усё губляецца ў дыме, які валіць з заводскіх комінаў. Новікаў. // Рабіцца нячутным (пра гукі). Жудасная цішыня, а ў гэтай цішыні плылі нейкія далёкія, глухія гукі і губляліся... Колас. // Перастаць прасочвацца, губляючыся ў далёкім мінулым. Пачатак вырошчвання збожжавых раслін губляецца ў глыбокай старажытнасці.

3. Станавіцца слабейшым, паступова страчвацца. А далей усё пачало рабіцца, як у сне, калі многія дэталі паўстаюць перад табою выразнымі да болю, а некаторыя губляюцца, і пасля цяжка прыпомніць іх. Паслядовіч.

4. Траціць самавалоданне, бянтэжыцца ад хвалявання. Абстраляны чалавек не так губляецца ў цяжкіх абставінах, у яго воля да перамогі не паралізуецца страхам. Новікаў.

5. Зал. да губляць.

•••

Губляцца ў здагадках — не ведаць, на якім з меркаванняў спыніцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

lose

[lu:z]

1.

v., lost, losing, v.t.

1) губля́ць

He lost his book — Ён згубі́ў сваю́ кні́гу

2) тра́ціць, стра́чваць

to lose patience — стра́ціць цярплі́васьць

to lose one’s head — здурэ́ць

3) прайграва́ць (гро́шы, закла́д)

4) марнава́ць (час, наго́ду)

2.

v.i.

губля́цца, стра́чвацца

to get lost — згубі́цца

The ship and its crew were lost — Карабе́ль і яго́ная кама́нда згубі́ліся або́ былі́ стра́чаныя

- lose oneself

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)