страла́, -ы́, мн. стрэ́лы і (з ліч. 2, 3, 4) стралы́, стрэл, ж.
1. Тонкі прут з завостраным канцом або вострым наканечнікам для стральбы з лука.
2. Рухомая частка пад’ёмнага крана, а таксама спецыяльнага прыстасавання для пад’ёму грузаў (спец.).
Экскаватарная с.
3. Назвы розных вузкіх і доўгіх дэталей і частак у механізмах, прыладах (спец.).
4. у знач. прысл. страло́й (-о́ю):
1) вельмі хутка, імкліва.
Стралой памчацца на вуліцу.
2) прама.
Стралой бяжыць дарога.
|| прым. стралавы́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Страла́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Страла́ |
| Р. |
Стралы́ |
| Д. |
Страле́ |
| В. |
Стралу́ |
| Т. |
Страло́й Страло́ю |
| М. |
Страле́ |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
страла́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
страла́ |
стрэ́лы стралы́ |
| Р. |
стралы́ |
стрэ́л |
| Д. |
страле́ |
стрэ́лам |
| В. |
стралу́ |
стрэ́лы стралы́ |
| Т. |
страло́й страло́ю |
стрэ́ламі |
| М. |
страле́ |
стрэ́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
стралавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Забяспечаны стралой (у 3 знач.). Стралавы кран.
2. у знач. наз. стралавы́, ‑ога, м. Рабочы, які кіруе стралой пад’ёмных механізмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэ́рык, ‑а, м.
Грузапад’ёмны кран з паваротнай стралой.
[Англ. derrick.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэ́рык
(англ. derrick)
грузападымальны кран з паваротнай стралой.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прамча́цца сов., в разн. знач. промча́ться; пронести́сь;
◊ п. страло́й — промча́ться стрело́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даўжэ́зны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вельмі доўгі. Дзень быў — што год, такі даўжэзны. Лобан. Махае даўжэзнай Стралой экскаватар, Ім цэлыя горы Зямлі тут узняты. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сітнёг, ‑нягу, м.
Тое, што і сітнік. [Рэчка] нешырокая, з нізкімі берагамі, якія густа зараслі яварам, сітнягом і чаротам. Якімовіч. Пад алешынай, узарваўшы стальную роўнядзь вады, пляснуў шчупак і зялёнай стралой мільгануў у сітнёг. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЕ́ЖАВЫ КРАН,
кран з высокай вежай, паваротнай стралой і пад’ёмнай лябёдкай. Выкарыстоўваецца пераважна ў буд-ве. Бываюць перасоўныя (апіраюцца на хадавыя колавыя або гусенічныя цялежкі, якія перамяшчаюцца па рэйках ці зямлі) і стацыянарныя. Грузападымальнасць перасоўных вежавых кранаў да 100 т, стацыянарных да 400 т, выш. пад’ёму да 150 м, вылет стралы да 50 м.
т. 4, с. 59
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)