Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
спо́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.
Невялікая талерка з паднятымі берагамі, на якую ставіцца кубак або шклянка.
Расставіць сподкі на стале.
|| памянш.спо́дачак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.
|| прым.спо́дачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
flatware
[ˈflætwer]
n.
1) стало́вы прыбо́р (нож, відэ́лец, лы́жка)
2) плы́ткі по́суд (тале́ркі, спо́дкі, блю́ды)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
спо́дак, ‑дка, м.
Невялікая талерка з паднятымі берагамі, на якую ставіцца кубак або шклянка. — Распранайцеся ж ды сядайце за стол, — звярнулася гаспадыня да госця, а сама расстаўляла шклянкі і сподкі, увіхаючыся каля стала.Колас.— Мы зробім яму з гэтых дошак будку і будзем карміць кожны дзень, — гаварыў Андрэй, тыцкаючы сабачку носам у сподак з малаком.Ваданосаў.Неўзабаве Ганна Карпаўна прынесла з кухні патэльню з яечняй, бохан хлеба і сунічнае варэнне на сподку.Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Спод ‘ніз, ніжняя частка чаго-небудзь; бок прадмета, процілеглы яго верху; дно чаго-небудзь; адваротны бок (тканіны, аркуша і пад.)’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Шат., Касп., Бяльк., ТС), ‘под печы’ (Сл. ПЗБ, Бяльк.), ‘падэшва’, ‘насціл’ (Сл. ПЗБ), ‘з-пад’ (ТС), ‘ніц, адваротны бок тканіны’ (Гарэц.), спо́дак ‘ніз’ (Нас.), сюды ж спо́дні ‘ніжні’ (Нас.), ‘ісподні, нацельны’ (Байк. і Некр.), сподо́ве ‘ніжні слой сена, саломы ў стагу, скірдзе’ (Сл. Брэс.). Укр.спід, спо́ду, рус.испо́д, стараж.-рус.исподъ, польск.spód, в.-луж.spod. З *jьzpodъ ад прасл.*jьz ‘з’ і *podъ (гл. под); Борысь, 570. Гл. іспод; сюды ж спо́дкі, спо́дка ‘вязаныя рукавіцы’ (Касп., Сл. ПЗБ, Бяльк.), гл. таксама ісподка, іспо́дні (дыял.спо́нні, спуо́дні).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шкля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Шкляная пасудзіна цыліндрычнай формы, без ручкі, прызначаная для піцця. — Распранайцеся ж ды сядайце за стол, — звярнулася гаспадыня да госця, а сама расстаўляла шклянкі і сподкі, увіхаючыся каля стала.Колас.Гардзей прыносіць новую пляшку і да краю налівае Ігнатаву шклянку.Мележ.// Змесціва такой пасудзіны, колькасць вадкасці або рэчыва, якая ў яе ўмяшчаецца. Калі .. [бацька] выпіў кампот, жанчына наліла яшчэ шклянку і толькі тады пачала размову: — Да Наташы Віктар хоча прыйсці на Новы год.Навуменка.Павел адставіў ад сябе шклянку чаю і запытаў: — А няўжо гэта мае нейкія адносіны да снедання?Гроднеў.
•••
Бура ў шклянцы вадыгл. бура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)