смарка́ты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. смарка́ты смарка́тая смарка́тае смарка́тыя
Р. смарка́тага смарка́тай
смарка́тае
смарка́тага смарка́тых
Д. смарка́таму смарка́тай смарка́таму смарка́тым
В. смарка́ты (неадуш.)
смарка́тага (адуш.)
смарка́тую смарка́тае смарка́тыя (неадуш.)
смарка́тых (адуш.)
Т. смарка́тым смарка́тай
смарка́таю
смарка́тым смарка́тымі
М. смарка́тым смарка́тай смарка́тым смарка́тых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

смарка́ты разг. сопли́вый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

смарка́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Такі, у якога цякуць з носа смаркачы. Малыя, галапузыя, брудныя, смаркатыя дзеці наперабой крычалі есці. Арабей. // Запэцканы смаркачамі. Малыя з чырвонымі смаркатымі насамі ляпілі бабу. Сачанка.

2. перан. Зневаж. Малы, малады; нязначны, няўмелы. [Тарас Тарасавіч:] — Разганю я вашу к[а]мпанію, жаніхі смаркатыя. Асіпенка. — Ах ты, выпаўзень смаркаты, — як бы і не злосна загаварыў Асцюк, — красці вучышся? Марціновіч. / у знач. наз. смарка́ты, ‑ага, м. — Ідзі, ідзі, смаркаты! — махнула вёдрамі Касмініха. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смарка́ты разм. rtzig, rtznasig

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сопли́вый саплі́вы, смарка́ты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ле́йба ’неахайная, гультаяватая асоба’ (брэсц., Нар. лекс.), клец.смаркаты, неахайны чалавек’ (там жа). Разам з польск. лэнчыцк. lejba ’вялікае, нязграбнае адзенне, халат’ запазычана з ням. дыял. leib ’блуза, кофтачка’ (Слаўскі, 4, 121), магчыма, праз ідыш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Смурглі́ ‘соплі’ (гродз., Сл. ПЗБ), смэ́рглі ‘тс’ (Сцяшк. Сл.), смэ́ргі ‘тс’ (дзятл., Сл. ПЗБ); сюды ж смэргу́льсмаркаты чалавек’ (Жд. 2), смэ́ргля ‘тс’ (Скарбы), смэ́ргель, смэ́ргля ‘сапляк, недаростак’ (Скарбы), смаргу́ль ‘вельмі скупы чалавек’ (в.-дзв., Шатал.). Выводзяць з літ. smùrgliai ‘тс’ (Сл. ПЗБ, 4, 507), што можна аднесці толькі да часткі форм. Хутчэй экспрэсіўная дэфармацыя дэрыватаў ад сморгаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)