слеза́ сляза́, -зы́ ж.;
◊
крокоди́ловы слёзы кракадзі́лавы слёзы;
проли́ть слезу́ пралі́ць (пусці́ць) слязу́;
осуши́ть слёзы (кому-л.) уце́рці слёзы (каму-небудзь);
сквозь слёзы праз слёзы;
лить слёзы ліць слёзы;
дать во́лю слеза́м даць во́лю сляза́м;
зали́ться слеза́ми залі́цца сляза́мі;
слеза́ми облива́ться сляза́мі абліва́цца;
глота́ть слёзы глыта́ць слёзы;
утопа́ть в слеза́х заліва́цца сляза́мі;
слёзы подступи́ли к го́рлу слёзы падступі́лі да го́рла;
отолью́тся (чьи) слёзы (кому) адалью́цца (чые) слёзы (каму).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слеза
Том: 31, старонка: 416.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сляза́, мн. слёзы ж., в разн. знач. слеза́; см. слёзы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сляза́ ‘вадкасць з вачэй (пры плачы і інш.)’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Сл. ПЗБ), слеза́ ‘тс’ (ТС). Параўн. укр. сльоза́, рус. слеза́, стараж.-рус. сльза, польск. łza, в.-луж. syłza, н.-луж. łdza, чэш., славац. slza, серб.-харв. су̀за, славен. sólza, балг. сълза́, макед. солза, ст.-слав. сльза. Прасл. *slьza або *slьdza; Фасмер (3, 668) з перавагай да першай формы. Роднаснае слізкі, слізь (гл.); Бязлай (3, 289) прасл. *slьza лічыць дэвербатывам, першасна nomen actionis > nomen acti ад прасл. *slьzati ‘слізгаць, паўзці (слізганне, коўзанне)’ > ‘тое, што слізгае’ → ‘кропля, сляза’. Параўноўваюць з с.-н.-ням. slik, slîk ‘слізь’, нов.-в.-ням. schlickern ‘праліваць’, с.-в.-ням. slîch, slich ‘глей’ (літ-py гл. Фасмер, там жа). Махэк₂ (559) рэканструюе прасл. *sьlza, што не адпавядае ўсходнеславянскім формам, для якіх ён дапускае мэтатэзу ьl > lь. Гл. таксама ЕСУМ, 5, 311.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даня́ць сов., разг.
1. (не дать покоя, довести до крайности) доня́ть, извести́, допе́чь; см. дайма́ць;
2. безл., разг. (оказать сильное воздействие) прошиби́ть, проня́ть;
даняло́ да слёз — проняло́ до слёз; слеза́ проши́бла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Laeditur urbanus, non claudicat inde Romanus
Пакалечыў сабе нагу Урбан, але не кульгае з-за гэтага Раман.
Повредил себе ногу Урбан, но не хромает из-за этого Роман.
бел. Чужая болька не баліць. Што дразду па чужому гнязду. На чужой шкуры і вала спёк бы, а на сваёй ‒ і камара не заб’е.
рус. За чужою щекою зуб не болит. Чужая болячка в боку не сидит. По чужой шкуре не больно. Чужое горе не болит. Чужая слеза ‒ вода/что с гуся вода. Чужая беда ‒ людям смех.
фр. Mal d’autrui n’est que songe (Чужая беда ‒ только сон).
англ. He jests at scars that never felt a wound (Указывает на шрамы тот, у кого не было ран).
нем. Fremder Schmerz geht nicht ans Herz (Чужая боль не доходит до сердца).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)