Славацкае нацыянальнае паўстанне 1944

т. 14, с. 493

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

слава́цкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. слава́цкі слава́цкая слава́цкае слава́цкія
Р. слава́цкага слава́цкай
слава́цкае
слава́цкага слава́цкіх
Д. слава́цкаму слава́цкай слава́цкаму слава́цкім
В. слава́цкі (неадуш.)
слава́цкага (адуш.)
слава́цкую слава́цкае слава́цкія (неадуш.)
слава́цкіх (адуш.)
Т. слава́цкім слава́цкай
слава́цкаю
слава́цкім слава́цкімі
М. слава́цкім слава́цкай слава́цкім слава́цкіх

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

чэ́шска-слава́цкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чэ́шска-слава́цкі чэ́шска-слава́цкая чэ́шска-слава́цкае чэ́шска-слава́цкія
Р. чэ́шска-слава́цкага чэ́шска-слава́цкай
чэ́шска-слава́цкае
чэ́шска-слава́цкага чэ́шска-слава́цкіх
Д. чэ́шска-слава́цкаму чэ́шска-слава́цкай чэ́шска-слава́цкаму чэ́шска-слава́цкім
В. чэ́шска-слава́цкі (неадуш.)
чэ́шска-слава́цкага (адуш.)
чэ́шска-слава́цкую чэ́шска-слава́цкае чэ́шска-слава́цкія (неадуш.)
чэ́шска-слава́цкіх (адуш.)
Т. чэ́шска-слава́цкім чэ́шска-слава́цкай
чэ́шска-слава́цкаю
чэ́шска-слава́цкім чэ́шска-слава́цкімі
М. чэ́шска-слава́цкім чэ́шска-слава́цкай чэ́шска-слава́цкім чэ́шска-слава́цкіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

*Насу́гавата, насу́говато ’пахмурна, змрочна, туманна’ (ТС). Несумненна, звязана з укр. осу́га ’слой тлушчу на паверхні вадкасці, налёт на вадзе, іржа на вадзе’, восу́га ’пара на шыбах, тлушчавыя пляміў на вадзе’; чэш. osuhly ’пахмурны, хмарны, імглісты’, славац. osuhel ’густая імжа зімой; галалёд на дрэве; сухі мароз < *o‑sęg‑tъ ад прасл. *sęgti, гл. сягаць (Зубаты, Studie, 167–170). Сюды ж рус. дыял. осягиться, осяжить(ся) Асядаць’, гл. Варбат, Этимология–1970, 380. Інакш з польск. osęgly < osędly ад szady ’сівы, пакрыты шэранню’ выводзіць чэшскае і славацкае словы Махэк₂ (421), што здаецца малапераканальным.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГУ́САК (Husák) Густаў (10.1.1913, в. Доўбраўда, каля г. Браціслава, Славакія — 1991, славацкі і чэшскі паліт. і дзярж. дзеяч. Скончыў Браціслаўскі ун-т (1937). З 1933 чл. кампартыі Чэхаславакіі (КПЧ). У 2-ю сусв. вайну адзін з кіраўнікоў славацкага нац. паўстання 1944. Чл. ЦК КПЧ (1945, 1949—51). У 1946—50 старшыня Корпуса ўпаўнаважаных (аўтаномнага ўрада) Славакіі. Абвінавачаны ў «нацыяналіст. ухілах», у 1951 арыштаваны і зняволены, у 1960 вызвалены, у 1963 рэабілітаваны. У перыяд «пражскай вясны» 1-ы сакратар ЦК КП Славакіі, падтрымаў увод войск 5 дзяржаў-удзельніц Варшаўскага дагавора ў Чэхаславакію (жн. 1968). З 1969 1-ы сакратар, з 1971 ген. сакратар ЦК КПЧ. Праводзіў палітыку т.зв. нармалізацыі (адыход ад рэформ «пражскай вясны»). З 1975 прэзідэнт Чэхаславакіі. У 1987 быў вымушаны падаць у адстаўку з пасады ген. сакратара ЦК КПЧ, у 1989 — з пасады прэзідэнта. Аўтар кн. «Сведчанне пра Славацкае нацыянальнае паўстанне» (нап. Ў 1964).

Н.К.Мазоўка.

т. 5, с. 541

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)