скараці́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ро́ціцца; зак.
1. Стаць кароткім або больш кароткім.
У жніўні дні скараціліся.
2. Зменшыцца колькасна або па велічыні, у аб’ёме.
Зарплата скарацілася.
3. Пра мышцы: напружыцца, сціснуцца, зменшыцца па велічыні, у аб’ёме.
Мышцы нагі скараціліся.
4. Звузіцца.
Вытворчасць скарацілася.
5. спец. У матэматыцы: выразіцца ў меншых ліках пасля дзялення на які-н. лік.
|| незак. скарача́цца, -а́ецца.
|| наз. скарачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скараці́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
скаро́ціцца |
скаро́цяцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
скараці́ўся |
скараці́ліся |
| ж. |
скараці́лася |
| н. |
скараці́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
скараці́цца сов.
1. в разн. знач. сократи́ться;
адле́гласць ~лася — расстоя́ние сократи́лось;
тэ́рмін рабо́т ~ці́ўся — срок рабо́т сократи́лся;
дроб мо́жа с. — мат. дробь мо́жет сократи́ться;
мы́шца ~ці́лася — мы́шца сократи́лась;
2. (сузиться, ограничиться) сверну́ться;
вытво́рчасць ~ці́лася — произво́дство сверну́лось
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скараці́цца, ‑роціцца; зак.
1. Стаць кароткім або больш кароткім. Пасля рэдагавання артыкул скараціўся. □ Але вось ланцужок самазвалаў прыкметна скараціўся, вось ужо загружана апошняя машына. Дадзіёмаў. // Стаць менш працяглым у часе. Рабочы цыкл экскаватара скараціўся на 15 секунд. Лукша.
2. Зменшыцца колькасна або па велічыні, у аб’ёме. Колькасць [белых мядзведзяў] за апошнія гады рэзка скарацілася. Матрунёнак. Па даных Генеральнага штаба Чырвонай Арміі, у часе «рэйкавай вайны» перавозкі праціўніка скараціліся на 40 працэнтаў. Дзенісевіч. // Звузіцца, зменшыцца (пра вытворчасці выраб чаго‑н. і пад.). Вытворчасць асобных тавараў скарацілася.
3. Сціснуўшыся, зменшыцца па даўжыні, у аб’ёме (пра тканкі, органы, клеткі). Мышцы скараціліся.
4. У матэматыцы — выразіцца ў меншых ліках пасля дзялення на які‑н. лік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скаро́чвацца гл. скараціцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сократи́ться скараці́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скаро́чвацца, ‑аецца.
Незак. да скараціцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паскарача́цца, ‑аецца; зак.
Скараціцца — пра ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэдукава́цца, ‑куецца; зак. і незак.
Спец.
1. Скараціцца (скарачацца).
2. толькі незак. Зал. да рэдукаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уба́віцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -іцца; зак.
Зменшыцца, скараціцца.
У. ў вазе.
Вады ў студні ўбавілася.
|| незак. убаўля́цца, -я́ецца.
|| наз. убаўле́нне, -я, н. і уба́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)