серди́тый прям., перен. сярдзі́ты; зло́сны;

серди́тый нрав сярдзі́ты (зло́сны) но́раў;

серди́тый таба́к перен. сярдзі́ты (мо́цны) тыту́нь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сердитый

Том: 31, старонка: 224.

img/31/31-224_1389_Сердитый.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

сярдзі́ты

1. серди́тый;

с. но́раўсерди́тый нрав;

2. серди́тый; злой;

с. го́лассерди́тый го́лос;

ён с. на мяне́ — он зол на меня́;

3. перен., разг. серди́тый, злой; (о зиме, морозе и т.п. — ещё) лю́тый;

с. тыту́ньсерди́тый (злой) таба́к;

с. маро́з — лю́тый моро́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зая́длы

1. завзя́тый, рья́ный, зая́длый;

2. серди́тый, злой, драчли́вый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

узлава́ны разг.

1. прич. разозлённый, рассе́рженный, обозлённый, озлённый;

2. прил. злой, серди́тый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зло́сны

1. злой, зло́бный; жёлчный, серди́тый, раздражённый;

з. чалаве́к — злой (зло́бный, жёлчный) челове́к;

з. по́глядсерди́тый взгляд;

2. (о поступке, чувстве) злой, зло́бный, зло́стный;

3. (ожесточённый) я́рый, я́ростный;

з. во́рагя́рый (я́ростный) враг;

з. банкру́т — зло́стный банкро́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Сярдзі́ты ’схільны сердаваць, злавацца’, ’злосны (пра чалавека)’, ’моцны ў сваім праяўленні, люты (пра мароз, вецер і пад.)’ (ТСБМ, Шымк. Собр., Байк. і Некр., Бяльк., Сержп. Прымхі, Жд. 1, ЛА, 5). Укр. серди́тий, рус. серди́тый, ст.-рус. сьрдитыи, польск. sierdzisty, славац. srditý, серб.-харв. ср̀дит, славен. srdít, балг. сърди́т, макед. срдит, ст.-слав. сръдитъ. Прасл. *sьrditъ, дэрыват *sьrdь (гл. сэрца), таму што яно лічылася цэнтрам эмоцый, у тым ліку гневу, параўн. гнеў альбо се́рцэ, гне́вацса альбо се́рдзіцса (Пятк. 2); гл. Фасмер, 3, 605; Міклашыч, 292; Траўтман, 302; ЕСУМ, 5, 217; гл. таксама сердаваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

злой

1. (проникнутый злом) злы; (недобрый) ліхі́;

злой челове́к злы (ліхі́) чалаве́к;

злая шу́тка злы жарт;

2. (злобный) зло́сны; (сердитый) сярдзі́ты;

злой хара́ктер зло́сны хара́ктар;

он зол на вас ён зло́сны (сярдзі́ты) на вас;

3. (свирепый, жестокий) лю́ты;

злы́е комары́ лю́тыя камары́;

злой моро́з лю́ты маро́з;

зла́я соба́ка пага́ны саба́ка, злы саба́ка;

злой ге́ний злы ге́ній;

зла́я годи́на ліха́я часі́на;

зла́я до́ля ліха́я (ця́жкая, го́ркая) до́ля.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

смотре́ть несов.

1. глядзе́ць; пазіра́ць;

смотре́ть на не́бо глядзе́ць (пазіра́ць) на не́ба;

смотре́ть пье́су глядзе́ць п’е́су;

2. (на кого, на что, как на… — относиться каким-л. образом) глядзе́ць;

он смо́трит на это как на наруше́ние зако́на ён глядзі́ць на гэ́та як на парушэ́нне зако́на;

3. (осматривать) агляда́ць;

смотре́ть больно́го агляда́ць хво́рага;

4. перен. (наблюдать, присматривать) глядзе́ць, нагляда́ць (за кім, за чым, каго, што); дагляда́ць (каго, што);

смотре́ть за поря́дком глядзе́ць (нагляда́ць) за пара́дкам;

смотре́ть за детьми́ глядзе́ць за дзе́цьмі, дагляда́ць (глядзе́ць) дзяце́й;

5. (быть обращённым куда-л.) выхо́дзіць; (о жерлах орудий) быць паве́рнутымі;

о́кна смо́трят в сад во́кны выхо́дзяць у сад;

6. (показываться откуда-л.) глядзе́ць, выгля́дваць;

из-за туч смотре́ло со́лнце з-за хмар глядзе́ла (выгля́двала) со́нца;

7. (виднеться) відне́цца; (выглядывать) выгля́дваць, выгляда́ць; (просвечивать) свіці́цца;

8. (выглядеть) выгляда́ць;

он смо́трит геро́ем ён выгляда́е геро́ем;

9. вводн. сл.: смотрю́ ба́чу;

ничего́ вы, смотрю́ я, не понима́ете нічо́га вы, ба́чу я, не разуме́еце;

10. в знач. повелит. накл.: смотри́, смотри́те глядзі́, глядзі́це, бач, ба́чце;

смотри́, не упади́ глядзі́, не павалі́ся;

смотри́ ты, како́й серди́тый! бач ты, які́ зло́сны!;

смотре́ть в о́ба а) глядзе́ць ва ўсе́ во́чы; б) (быть на стороже) быць пі́льным;

смотре́ть сквозь па́льцы глядзе́ць праз па́льцы;

смотре́ть в глаза́, в лицо́ (чему-л.) глядзе́ць у твар (чаму-небудзь);

смотре́ть (чьими-л.) глаза́ми на (что-л.) глядзе́ць (чыімі-небудзь) вача́мі на (што-небудзь);

смотре́ть в ко́рень глядзе́ць у ко́рань;

смотря́ по обстоя́тельствам у зале́жнасці ад абста́він;

смотри́ у меня́ глядзі́ ў мяне́;

смотре́ть больши́ми глаза́ми глядзе́ць вялі́кімі вача́мі (вачы́ма), дзіві́цца;

смотре́ть в гроб (в моги́лу) глядзе́ць у дамаві́ну;

смотре́ть в зу́бы (кому) глядзе́ць у зу́бы (каму);

смотре́ть в рот (кому) глядзе́ць у рот (каму);

смотре́ть с (чьих) рук глядзе́ць з (чыіх) рук;

смотре́ть (на кого) све́рху вниз глядзе́ць (на каго) зве́рху ўніз;

смотре́ть не́ на что няма́ на што глядзе́ць;

смотре́ть с наде́ждой глядзе́ць з надзе́яй;

смотре́ть сквозь ро́зовые очки́ глядзе́ць праз ружо́выя акуля́ры;

смотре́ть сме́рти в глаза́ глядзе́ць сме́рці ў во́чы;

смотре́ть пра́вде в глаза́ глядзе́ць пра́ўдзе ў во́чы;

смотря́ как (где, когда́, како́й и т. п.) гле́дзячы як (дзе, калі́, які́ і да таго́ падо́бнае);

глаза́ бы мои́ не смотре́ли во́чы б мае́ не глядзе́лі;

того́ и смотри́ так і чака́й;

как (сло́вно, бу́дто) в во́ду смотре́л як у ваду́ глядзе́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)