Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сеза́м1, ‑у, м.
Тое, што і кунжут.
[Грэч.]
сеза́м2, ‑а, м.
1.(з вялікай літары). У выразе: Сезам, адкрыйся! — ужываецца жартам пры намеры пранікнуць у якую‑н. тайну, перамагчы якую‑н. перашкоду (першапачаткова — заклінанне ў арабскай казцы, сілаю якога раскрывалася тайна скарбніцы).
2. Тайная скарбніца; таямніца. Сезам можна адчыніць толькі сваімі ключамі.Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сеза́м
(гр. sesamon)
тое, што і кунжут.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
sesame[ˈsesəmi]n.bot. кунжу́т, сеза́м
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
sezam, ~u
м. кунжут; сезам;
~ie otwórz się! — Сезам, адчыніся!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
адчыні́ццасов.
1. (о двери, окне, шкатулке и т.п.) откры́ться; отвори́ться;
2. отку́пориться;
3. (о начале собрания, заседания и т.п.) см. адкры́цца;
◊ Сеза́м, ~ні́ся! — шутл.Сеза́м, откро́йся!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
КУНЖУ́Т, сезам (Sesamum),
род кветкавых раслін сям. кунжутавых (сезамавых). Каля 20 відаў. Пашыраны ў трапічнай і Паўд. Афрыцы. Стараж.культ. алейную расліну К. індыйскі (S. indicum) вырошчваюць у Грэцыі, Егіпце, Закаўказзі, Індыі, Іране, Мексіцы, Сярэдняй Азіі.
К. індыйскі — аднагадовая травяністая расліна выш. да 2 м з галінастым прамастойным сцяблом, пакрытым жалезістымі валаскамі. Лісце ланцэтнае або рассечанае на долі. Кветкі буйныя, белыя, ружовыя ці фіялетавыя ў пазухах лісця. Плод — каробачка. У насенні — да 65% харч. алею, які ўжываюць непасрэдна ў ежу. Выкарыстоўваюць таксама ў кандытарскай, кансервавай, маргарынавай прам-сці, медыцыне, тэхніцы Макуха — корм для жывёл.
