свяще́нный свяшчэ́нны;
свяще́нный долг, свяще́нная обя́занность свяшчэ́нны абавя́зак;
свяще́нное Писа́ние рел. Свяшчэ́ннае Піса́нне.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
священный
Том: 31, старонка: 160.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
зніч, -чу м. свяще́нный ого́нь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
свяшчэ́нны в разн. знач. свяще́нный;
~ннае піса́нне — свяще́нное писа́ние;
с. абавя́зак — свяще́нный долг;
~нная вайна́ — свяще́нная война́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
святы́
1. прил., рел. свято́й;
~та́я тро́йца — свята́я тро́ица;
2. прил., перен. свято́й, свяще́нный;
с. абавя́зак — свято́й (свяще́нный) долг;
3. в знач. сущ., рел. свято́й;
4. в знач. сущ., ирон. свято́ша;
◊ ~та́я пра́ўда — свята́я пра́вда;
с. дух — свято́й дух;
~ты́м ду́хам — шутл. святы́м ду́хом;
~та́я прастата́ — свята́я простота́;
~та́я ~ты́х — свята́я святы́х;
не ~ты́я гаршкі́ ле́пяць — посл. не бо́ги горшки́ обжига́ют
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВЕ́НСКІ КАНГРЭ́С 1814—15,
міжнародны кангрэс, які завяршыў войны еўрапейскіх дзяржаў супраць напалеонаўскай Францыі. Праходзіў у вер. 1814 — чэрв. 1815 у Вене. Удзельнічалі прадстаўнікі ўсіх еўрап. дзяржаў, акрамя Турцыі. Гал. роля належала Расіі, Англіі і Аўстрыі.
Кангрэс праходзіў у вострых супярэчнасцях, асабліва па пытаннях падзелу Польшчы і Саксоніі. 3.1.1815 Англія, Францыя і Аўстрыя падпісалі тайны дагавор супраць Расіі і Прусіі. Пад націскам гэтых краін Расія адмовілася ад часткі сваіх прэтэнзій на польск. тэрыторыю. Ёй была перададзена ўсх. ч. Варшаўскага герцагства, т.зв. Каралеўства Польскае. Зах. частка (Познань) засталася за Прусіяй, паўднёвая (Галіцыя) — за Аўстрыяй. Прусія атрымала толькі паўн. ч. Саксоніі, а таксама Рэйнскую правінцыю, Вестфалію, ч. Памор’я. Венскі кангрэс пазбавіў Францыю ўсіх яе заваёў. Уздоўж яе граніц быў створаны бар’ер з дзяржаў, здольных затрымаць новую агрэсію. Бельгія і Галандыя штучна аб’яднаны ў адзінае каралеўства Нідэрланды. Быў створаны Германскі саюз у складзе 39 герм. дзяржаў, герцагства Люксембург (належала каралю Нідэрландаў) і Гальштыніі (мела асабістую унію з Даніяй). З 19 швейц. кантонаў створана Швейц. канфедэрацыя, ёй аддалі важныя пагранічныя раёны. Англія пакінула сабе калоніі і марскія базы, захопленыя ў Галандыі і Францыі — Капскую калонію, а-вы Цэйлон і Мальта. Аўстрыя атрымала Тарнопальскую акругу, Ламбардыю і Венецыю. Данія, саюзніца Напалеона І, страціла Нарвегію, якую перадалі Швецыі. Італія засталася раздробленай і трапіла пад моцны ўплыў Аўстрыі.
Рашэнні Венскага кангрэсу былі накіраваны на аднаўленне і ўмацаванне феад. парадкаў у Еўропе, задавальненне тэр. прэтэнзій дзяржаў-пераможцаў, захаванне раздробленасці Германіі і Італіі. Венскі кангрэс стварыў т.зв. венскую сістэму, пры якой у Еўропе першынствавалі Англія і (да Крымскай вайны 1853—56) Расія. Для аховы ўстаноўленага Венскім кангрэсам міжнар. парадку ў вер. 1815 створаны Свяшчэнны саюз. Вызначаныя Венскім кангрэсам граніцы ў Еўропе захоўваліся больш за 50 гадоў.
Літ.:
Дебидур А. Дипломатическая история Европы: Священный союз от Венского до Берлинского конгресса, 1814—1878: Пер. с фр. Т. 1. Ростов н/Д, 1995.
т. 4, с. 88
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
защи́та
1. абаро́на, -ны ж.;
защи́та оте́чества есть свяще́нный долг ка́ждого граждани́на страны́ абаро́на ба́цькаўшчыны — святы́ абавя́зак ко́жнага грамадзяні́на краі́ны;
защи́та кре́пости абаро́на крэ́пасці;
защи́та диссерта́ции абаро́на дысерта́цыі;
выступа́ть в чью́-л. защи́ту выступа́ць у абаро́ну каго́-не́будзь;
свиде́тели защи́ты юр. све́дкі абаро́ны;
противота́нковая защи́та про́цітанкавая абаро́на;
2. (предохранение) засцяро́га, -гі ж.; (охрана) ахо́ва, -вы ж.;
для защи́ты от со́лнца для засцяро́гі ад со́нца;
ме́ры социа́льной защи́ты ме́ры сацыя́льнай засцяро́гі;
под защи́той пад ахо́вай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)