«Саюз свабодных братоў» 12/107

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Аб’яднанне свабодных нямецкіх прафсаюзаў 2/601; 3/447

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Міжнародная канфедэрацыя свабодных прафсаюзаў

т. 10, с. 339

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Міжнародная канфедэрацыя свабодных прафсаюзаў 1/576, 585; 2/284; 3/225; 5/99, 173; 7/177, 400, 503; 8/565; 10/132, 314, 350; 11/323

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ЛА́ЗЕР НА СВАБО́ДНЫХ ЭЛЕКТРО́НАХ

(ЛСЭ),

генератар эл.-магн. ваганняў, што выпрамяняюцца электронамі, якія вагаюцца пад уздзеяннем эл. або магн. поля і рухаюцца з рэлятывісцкімі скарасцямі ў напрамку распаўсюджвання хвалі. Прынцып работы ЛСЭ прапанавалі ў канцы 1940 — пач. 1950-х г. В.Л.Гінзбург і амер. фізік Г.Моц; такі лазер у інфрачырвоным дыяпазоне створаны ў 1976—77 у ЗША.

Пучок рэлятывісцкіх электронаў ствараецца з дапамогай паскаральнікаў зараджаных часціц і накіроўваецца ў прасторава-перыядычнае статычнае ал. ці магн., поле або магутнае поле нізкачастотнай хвалі; таксама ЛСЭ могуць быць заснаваны на розных варыянтах Чаранкова—Вавілава выпрамянення. З-за Доплера эфекту частата выпрамянення ў шмат разоў перавышае частату ваганняў электронаў. Пры зменах кінетычнай энергіі электронаў адбываюцца адпаведныя змены частаты выпрамянення ў дыяпазонах ад ЗВЧ да ультрафіялетавага.

А.А.Кураеў.

т. 9, с. 100

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

свабо́дны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. свабо́дны свабо́дная свабо́днае свабо́дныя
Р. свабо́днага свабо́днай
свабо́днае		 свабо́днага свабо́дных
Д. свабо́днаму свабо́днай свабо́днаму свабо́дным
В. свабо́дны (неадуш.)
свабо́днага (адуш.)		 свабо́дную свабо́днае свабо́дныя (неадуш.)
свабо́дных (адуш.)
Т. свабо́дным свабо́днай
свабо́днаю		 свабо́дным свабо́днымі
М. свабо́дным свабо́днай свабо́дным свабо́дных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

звя́зана-свабо́дны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. звя́зана-свабо́дны звя́зана-свабо́дная звя́зана-свабо́днае звя́зана-свабо́дныя
Р. звя́зана-свабо́днага звя́зана-свабо́днай
звя́зана-свабо́днае		 звя́зана-свабо́днага звя́зана-свабо́дных
Д. звя́зана-свабо́днаму звя́зана-свабо́днай звя́зана-свабо́днаму звя́зана-свабо́дным
В. звя́зана-свабо́дны (неадуш.)
звя́зана-свабо́днага (адуш.)		 звя́зана-свабо́дную звя́зана-свабо́днае звя́зана-свабо́дныя (неадуш.)
звя́зана-свабо́дных (адуш.)
Т. звя́зана-свабо́дным звя́зана-свабо́днай
звя́зана-свабо́днаю		 звя́зана-свабо́дным звя́зана-свабо́днымі
М. звя́зана-свабо́дным звя́зана-свабо́днай звя́зана-свабо́дным звя́зана-свабо́дных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

фразеалагіза́цыя, ‑і, ж.

Ператварэнне свабодных устойлівых словазлучэнняў у фразеалагізмы шляхам развіцця пераноснага значэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каланіза́цыя, ‑і, ж.

1. Гвалтоўны захоп якой‑н. краіны і ператварэнне яе ў калонію (у 1 знач.).

2. Засяленне свабодных зямель перасяленцамі, каланістамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ю́р’еў, -ва.

У выразе: вось табе, бабка, і Юр’еў дзень — пра нечакана страчаную надзею, спыненне свабодных дзеянняў і пад. [першапачаткова пра непрыемнасць, якая ўзнікла ў сувязі з абмежаваннем свабоды дзеянняў, перамяшчэння і пад.; звязана з адменай у канцы 16 ст. права прыгонных пераходзіць ад аднаго памешчыка да другога ў асенняе свята Святога Юрыя].

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)