санда́л, -а і -у, м.
1. -а. Вечназялёнае трапічнае дрэва сямейства сандалавых з араматычнай драўнінай.
2. -у. Фарбавальнік (звычайна чырвоны), які здабываюць з драўніны гэтага і некаторых іншых дрэў.
|| прым. санда́лавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
санда́л
‘драўніна’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
санда́л |
| Р. |
санда́лу |
| Д. |
санда́лу |
| В. |
санда́л |
| Т. |
санда́лам |
| М. |
санда́ле |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
санда́л
‘дрэва’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
санда́л |
санда́лы |
| Р. |
санда́ла |
санда́лаў |
| Д. |
санда́лу |
санда́лам |
| В. |
санда́л |
санда́лы |
| Т. |
санда́лам |
санда́ламі |
| М. |
санда́ле |
санда́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
санда́л м.
1. род. санда́ла, (о древесине и собир.) санда́лу бот. санда́л;
2. род. санда́лу тех., хим. санда́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
санда́л
1. бот. санда́л, род. санда́ла и (о древесине и собир.) санда́лу м.;
2. техн. санда́л, -лу м.;
3. хим. санда́л, -лу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
санта́л і санда́л 1, ‑а і ‑у, м.
1. ‑а. Вечназялёнае трапічнае дрэва сямейства сандалавых (санталавых). / ‑у; у знач. зб. Набіраць сандалу.
2. ‑у; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва, багатая на эфірныя алеі.
3. ‑у. Крышталічнае рэчыва з сандалавай драўніны.
4. ‑у. Фарбавальнік, які здабываюць з драўніны розных дрэў (пераважна з так званых чырвоных).
[Грэч. santalon; арабск. sandal.]
санда́л 2, ‑а, м.
Уст. Невялікае судна, якім карысталіся цюркскія народы Прычарнамор’я.
[Тур. sandal — шырокая лодка.]
санда́л 3, ‑а, м.
Прыстасаванне для абагравання жылля ў народаў Усходу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Санда́л ’вечназялёнае трапічнае дрэва сямейства сандалавых’ (ТСБМ). Ст.-рус. сандалъ ’тс’. З рус. санда́л ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 88). Апошняе праз грэч. σάνταλον з араб. s̥andal ад ст.-інд. candanas ’сандалавае дрэва’, candrás ’бліскучы’ (Праабражэнскі, 2, 249; Фасмер, 3, 556). Фасмер (там жа) дапускае пасрэднасць тур. sandal (параўн., напрыклад, блізкія формы ў Радлава (4, 305) і Міклашыча (Türk. El. Nachtr., 2, 155).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sandalwood [ˈsændlwʊd] n. bot. санда́л, санда́лавае дрэ́ва
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)