рэзо́н

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. рэзо́н
Р. рэзо́ну
Д. рэзо́ну
В. рэзо́н
Т. рэзо́нам
М. рэзо́не

Крыніцы: nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

рэзон

т. 13, с. 560

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэзо́н, ‑у, м.

Разм. Сэнс, падстава, разумны довад. [Змітрок:] — Людзі кажуць: ад свайго злодзея нідзе нічога не схаваеш. Так і тут, пэўна ж.. [солтыс] многа чаго ведае. Але даказваць на сваіх аднавяскоўцаў няма яму рэзону. Машара. // звычайна мн. (рэзоны, ‑аў). Доказы, аргументы. Андрэй, Насцін бацька, не прымаў пад увагу гэтых рэзонаў і стаяў на сваім. Колас.

[Фр. raison.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэзо́н м Räson [Raison] [-´zɔ̃] f -, Grund m -(e)s, Gründe; Bewéis m -es, -e (доказ); Sinn m -(e)s, Vernúnft f - (сэнс, разважнасць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Рэзо́н ’сэнс, падстава, разумны довад’ (ТСБМ). З рус. резон ’тс’, якое з фр. raison ’прычына’ < лац. ratiōnem ’тс’ (Фасмер, 3, 463).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рэзо́н

(фр. raison, ад лац. ratio, -onis = падстава, прычына)

доказ, разумная падстава, сэнс.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Разо́нт: у разонт прымаць ’улічваць, прымаць пад увагу’ (Нар. Гом., Ян.), разо́н ’увага’ (Сцяшк. Сл.), ’упэўненасць, адвага’: грошы много даюць разону (Сержп. Казкі). Ад рэзо́н ’слушнасць, рацыя’, ’довад’. Застаецца незразумелым з’яўленне ‑т.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

доказ, довад, сведчанне, падстава, абгрунтаванне, аргумент, матывіроўка, рэзон; козыр (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

racja

racj|a

ж.

1. праўда, рацыя;

masz ~ę — твая праўда; маеш рацыю;

nie masz ~i — ты не маеш рацыі; ты памыляешся;

przyznać komu ~ę — прызнаць чыю праўду (слушнасць);

2. часцей мн.

~e — аргумент;

przytoczyć swoje ~e — прывесці свае аргументы;

3. прычына; падстава; рэзон;

nie bez ~i — не без падставы; небеспадстаўна; цалкам рэзонна;

4. порцыя; рацыён;

dzienna ~a — сутачны рацыён;

~a stanu — інтарэсы дзяржавы; дзяржаўныя інтарэсы;

z jakiej ~i? — з якой ласкі?; дзеля чаго?;

z ~i czego — на падставе чаго; у выніку (з прычыны) чаго;

(święta) ~a! разм. (святая) праўда!;

co ~a, to ~a — што праўда, то праўда;

bez dania ~i — без дай прычыны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)