ры́са

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ры́са ры́сы
Р. ры́сы ры́с
Д. ры́се ры́сам
В. ры́су ры́сы
Т. ры́сай
ры́саю		 ры́самі
М. ры́се ры́сах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ры́са, -ы, мн. -ы, рыс, ж.

1. Вузкая паласа, лінія.

Правесці рысу.

Падвесці рысу пад чым-н. (таксама перан.: падвесці вынік, скончыць з якой-н. справай).

2. Лінія (існуючая ці ўяўная), якая раздзяляе што-н., рубеж.

Р. пад’ёму вады.

3. Уласцівасць, адметная адзнака, якасць.

Рысы характару.

Рысы новага чалавека.

4. мн. Тое, што і рысы твару.

Дарагія рысы.

◊

Рысы твару — абрысы, аблічча твару.

Прыгожыя рысы твару.

У агульных рысах — без падрабязнасцей.

|| памянш. ры́ска, -і, ДМ -ры́сцы, мн. -і, -сак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ры́са ж.

1. в разн. знач. черта́;

ры́сы тва́ру — черты́ лица́;

праве́сці ры́су — провести́ черту́;

р. хара́ктару — черта́ хара́ктера;

2. плотн. отволо́ка;

◊ у агу́льных ~сах — в о́бщих черта́х;

падве́сці ~су — подвести́ черту́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ры́са, ‑ы, ж.

1. Вузкая палоска, лінія. Правесці рысу.

2. Лінія (існуючая ці ўяўная), якая раздзяляе што‑н.; рубеж. Рыса пад’ёму ўзроўню вады. □ Сцяпан яшчэ раз з усмешкай зірнуў на мяне і прыцішыў ход: мы праязджалі гарадскую рысу, і наперадзе былі ўжо добра відаць прыгожыя дамы Зялёнага Луга. Ляўданскі.

3. звычайна мн. (ры́сы, рыс). Сукупнасць частак, ліній, якая стварае характэрнае аблічча (звычайна ў спалучэнні: рысы твару). Гэта быў каўказскага тыпу чалавек з рэзкімі рысамі твару. Новікаў. Здараецца, што бывае цяжка ўявіць дарагія рысы блізкага чалавека, калі вельмі хочаш гэта зрабіць. Шамякін.

4. перан. Прыкмета, асаблівасці якасць. Рысы характару. Рысы новага чалавека. □ Неабходна адзначыць такую важную рысу ў характарах герояў Кузьмы Чорнага, як жыццярадаснасць, аптымізм, захапленне жыццём. Кудраўцаў.

•••

Падвесці рысу гл. падвесці.

У агульных рысах — без падрабязнасцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ры́са ж.

1. (лінія) Strich m -(e)s, -e, Líni¦e f -, -n;

праве́сці ры́су éinen Strich zíehen*;

2. (характару і г. д.) Zug m -(e)s, Züge;

ры́сы тва́ру Gesíchtszüge pl;

у агу́льных ры́сах im Gróßen und Gánzen, in großen Zügen; in den Háuptzügen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ры́са

(польск. rysa, ад ням. Riss)

1) вузкая палоска, лінія;

2) рэальны ці ўяўны рубеж паміж чым-н. (напр. р. пад’ёму ўзроўню вады);

3) адзін з абрысаў чаго-н. (напр. рысы твару);

4) перан. прымета, асаблівасць (напр. рысы характару).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ры́са ’лінія, вузкая паласа’, уласцівасць, адметная якасць’, ’аблічча твару’ (ТСБМ; Гарэц.), ры́ска ’рыска’ (Бяльк.), ’паз’ (свісл., Шат.). Праз польск. rys ’рыса’, ’замалёўка’, ’лінія’, rysa ’драпіна’, ’шчыліна’ з ням. Riss ’трэшчына’, ’шчыліна’, ’драпіна’, ’дзюра’ (Брукнер, 472).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рыса...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да рысу, да яго вырошчвання і апрацоўкі, напр.: рысаапрацоўчы, рысаачышчальны, рысаўборачны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рыса, лінія

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ры́ска гл. рыса.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)