*Рубяжы́, рубыжі́ ’тое, што і граблі́ — трава, што застаецца паміж пракосамі’, ’знакі на скуры няроўна абстрыжанай авечкі’ (драг., Нар. словатв.). Магчыма, архаізм, параўн. ст.-рус. рубежь ’засечка; знак мяжы’ (гл. рубеж).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

«За новыя рубяжы» (газ., Петрыкаў) 9/56

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

рубе́ж

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. рубе́ж рубяжы́
Р. рубяжа́ рубяжо́ў
Д. рубяжу́ рубяжа́м
В. рубе́ж рубяжы́
Т. рубяжо́м рубяжа́мі
М. рубяжы́ рубяжа́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Рубе́ж

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Рубе́ж
Р. Рубяжа́
Д. Рубяжу́
В. Рубе́ж
Т. Рубяжо́м
М. Рубяжы́

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рубе́ж, -бяжа́, мн. -бяжы́, -бяжо́ў, м.

1. Тое, што і граніца (у 1 знач.).

Вадзяны р.

Зорка ахоўваць рубяжы нашай Радзімы.

У яго жыцці намеціўся новы р. (перан.).

2. Паласа зямлі, зручная або абсталяваная для вядзення баявых дзеянняў.

Абаронны р.

Выйсці на новыя рубяжы (таксама перан.: прыступіць да вырашэння новых задач).

|| прым. рубе́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вене́ды, ‑аў.

Гіст. Славянскія плямёны эпохі першабытнаабшчыннага ладу, якія на рубяжы нашай эры насялялі тэрыторыю ад Эльбы да Дняпра.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ако́пвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да акапацца. Пехацінцы хутка займалі пры рацэ рубяжы, акопваліся. Мележ.

2. Зал. да акопваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Jahrhúndertwende

f - надыхо́д но́вага стаго́ддзя

um die ~ — на рубяжы́ стаго́ддзя [ве́ку]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

зруйнава́цца, ‑нуецца; зак.

Разбурыцца, ператварыцца ў руіны. — Пры немцах, самі ведаеце, гаспадарка зруйнавалася, ад вёскі адны галавешкі засталіся. Навуменка. // Ліквідавацца, знішчыцца. Ён прыйдзе — дзень, Калі ў змаганні жаркім Зруйнуюцца заставы Й рубяжы. Лявонны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паслякастры́чніцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да часу пасля Вялікай Кастрычніцкай сацыялістычнай рэвалюцыі. У паслякастрычніцкі перыяд, калі Беларусь упершыню ў гісторыі атрымала сваю дзяржаўнасць, пачынаецца новы этап у вывучэнні спадчыны Скарыны. Алексютовіч. Ужо ў першае паслякастрычніцкае дзесяцігоддзе графіка не толькі пабыла «правы грамадзянства», але выйшла на перадавыя рубяжы беларускага савецкага мастацтва. Шматаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)