расшы́рыць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. расшы́ру расшы́рым
2-я ас. расшы́рыш расшы́рыце
3-я ас. расшы́рыць расшы́раць
Прошлы час
м. расшы́рыў расшы́рылі
ж. расшы́рыла
н. расшы́рыла
Загадны лад
2-я ас. расшы́р расшы́рце
Дзеепрыслоўе
прош. час расшы́рыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

расшы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. Зрабіць больш шырокім. пашырыць.

Р. дарогу.

2. Павялічыць колькасна, у аб’ёме; пашырыць.

Р. вытворчасць.

3. Зрабіць больш шырокім па змесце, узмацніць; пашырыць.

Р. кругагляд.

Р. правы дэпутатаў.

Р. кола інтарэсаў.

|| незак. расшыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расшырэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расшы́рыць сов., в разн. знач. расши́рить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расшы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

1. Зрабіць больш шырокім. Расшырыць вуліцу. Расшырыць праход. Расшырыць зрэнкі. □ Саўка прылёг, адгарнуў ад каменя зямлі і памаленьку выкаціў яго з-пад падрубы, а дзірку пракапаў, расшырыў і нырнуў у яе. Колас. // Спец. Павялічыць у аб’ёме. Расшырыць шляхам награвання.

2. Павялічыць колькасна, у аб’ёме. Расшырыць завод. Расшырыць сетку кінаў становак. Расшырыць сетку медыцынскіх устаноў.

3. Распаўсюдзіць на што‑н. (кола дзеяння чаго‑н.); узмацніць. Расшырыць дэмакратызм. Расшырыць сферу ўплыву. Расшырыць правы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расшы́рыць erwéitern vt, verbréitern vt, (áus)déhnen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

рассвідрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., што.

Свідруючы, расшырыць.

|| незак. рассвідро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расклёшыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак., што.

Расшырыць унізе пры кройцы.

Р. спадніцу.

|| незак. расклёшваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разбудава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., што (разм.).

Будуючы, расшырыць плошчу.

Р. пасёлак.

|| незак. разбудо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расшыра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да расшырыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расшыра́ць несов., в разн. знач. расширя́ть; см. расшы́рыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)