растрэ́пвацца гл. растрапацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

растрэ́пвацца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. растрэ́пваюся растрэ́пваемся
2-я ас. растрэ́пваешся растрэ́пваецеся
3-я ас. растрэ́пваецца растрэ́пваюцца
Прошлы час
м. растрэ́пваўся растрэ́пваліся
ж. растрэ́пвалася
н. растрэ́пвалася
Загадны лад
2-я ас. растрэ́пвайся растрэ́пвайцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час растрэ́пваючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

растрэ́пвацца несов., возвр., страд. растрёпываться; взлохма́чиваться, взъеро́шиваться; см. растрапа́цца, растрэ́пваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

растрэ́пвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да растрапацца.

2. Зал. да растрэпваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

растрапа́цца, -траплю́ся, -трэ́плешся, -трэ́плецца; -трапі́ся; зак.

Раскідаццаў беспарадку; раскалмаціцца.

|| незак. растрэ́пвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

растере́бливаться

1. раскудла́чвацца, растрэ́пвацца; см. растереби́ться;

2. страд. раскудла́чвацца, растрэ́пвацца; развару́швацца; см. растере́бливать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

растрёпываться

1. (взлохмачиваться, взъерошиваться) растрэ́пвацца, раскудла́чвацца; см. растрепа́ться​ 2;

2. страд. трапа́цца, шарпа́цца, дра́цца, дзе́рціся; раскудла́чвацца, кудла́ціцца; см. растрёпывать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тра́пка ’ануча’ (Мат. Гом., ТС, Ян.; смарг., лудз., Сл. ПЗБ; рас., ЛА, 5), ’завязка (ад фартука)’ (Ян., Мат. Гом.), ’ануча, якой бяруць гаршкі і чыгуны’ (усх.-бел., ЛА, 4), ’губка для высякання агню’ (астрав., брэсц., там жа), ’ручнік для посуду’ (докш., там жа), тря́пка ’тс’ (Клім., там жа), трапкі́ ’ніцяныя канцы ў ручніку’ (Бяльк.), тра́пичка ’скурат, вузкая палоска аўчыны, якая служыць пракладкай для сшывання аўчын’ (Ян.), сюды ж трапка́ценькі ’растрапаны, растапыраны ў розныя бакі’ (гарад., Сл. ПЗБ). Укр. тря́пка ’ануча’, ’вехцік’, ’рыззё’, стра́пки ’лахманы’, рус. тря́пка ’ануча’, тря́пка ’махры’, дыял. (паўн.) трепки́ ’анучы, старызна, лахманы’, стараж.-рус. тряпъка, польск. strzepa, strzępki ’махры’, ’абрыўкі’, ’анучы, лахманы’, strząpie ’абрэзкі, акраўкі, скураты’, strzępić się ’абтрэпвацца’, strzępić ’размачальваць, раскудзельваць’, н.-луж. tśepliś ’тс’, tśumpliś se ’растрэпвацца’, tśepjel ’пэндзаль’, чэш. střepiti ’тс’, střep ’старызна, хлам’, střapec, třapec ’махры’, ’пэндзаль’, střapatý ’калматы, кудлаты’, třepit ’калмаціць’, славац. strap ’шкумат, пасма’, strapec, strapce ’махры’, ’акраўкі, рыззё’, ’гронка вінаграду’, ’мяцёлка (від суквецця раслін)’, балг. тре́пки ’вейкі; упрыгожанне з вісячых дробных манетак’. Мяркуецца, што назалізацыя тут экспрэсіўная, а варыянтнасць пачатку слова звязана з т. зв. рухомым s‑; параўноўваюць з трапа́ць 1, гл. (Фасмер, 4, 113; Чарных, 2, 267–268; Абаеў, Зб. Баркоўскаму, 12; Новое в рус. этим., 240–241; ЕСУМ, 5, 664). Дапускаецца роднаснасць са ст.-грэч. ρῶπος ’дробязь; цацка, бразготка’ і выводзіцца прасл. *strapъ (Махэк₂, 585). Гл. таксама страпкі, стрэпкі і наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)