расступі́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - рассту́пімся
2-я ас. - рассту́піцеся
3-я ас. рассту́піцца рассту́пяцца
Прошлы час
м. расступі́ўся расступі́ліся
ж. расступі́лася
н. расступі́лася
Загадны лад
2-я ас. - расступі́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час расступі́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

расступі́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -сту́піцца; -сту́пімся, -сту́піцеся, -сту́пяцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адышоўшы ў бакі, даць месца для праходу, праезду.

Народ расступіўся.

2. Утварыць трэшчыны, разысціся ў бакі (пра зямлю, скалы, хвалі і пад.).

|| незак. расступа́цца, -а́ецца; -а́емся, -а́ецеся, -а́юцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расступі́цца сов., прям., перен. расступи́ться; разда́ться;

наро́д ~пі́ўся — наро́д расступи́лся;

зямля́ ~пі́лася — земля́ расступи́лась (раздала́сь)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расступі́цца, ‑ступлюся, ‑ступішся, ‑ступіцца; зак.

1. Адступіўшы ў бакі, даць свабоднае месца, праход. Малодшыя вучні расступіліся і далі Міколу дарогу. Скрыпка. Натоўп раптам расступіўся, і да Колышава піхнулі .. чалавека. Мележ. // Аказацца размешчаным па баках. Апошні раз расступіўся лес, і перад вачамі настаўніка раскрылася шырокая круглая палянка, вясёлая і прыветная. Колас.

2. Шырока раскрыцца, разысціся ў бакі (пра зямлю, ваду і пад.). Пані Свідэрскай здалося, што пад ёю расступілася зямля і яна правальваецца ў бездань. Паслядовіч. Нёман злёгку здрыгануўся, вада расступілася і дала няшчаснаму хлопчыку месца ў халодных сваіх нетрах. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расступі́цца Platz máchen, Raum gében* (перад кім-н. D); aus¦einánder tréten*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

расступи́ться сов., в разн. знач. расступі́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расступа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да расступіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расступа́цца несов., прям., перен. расступа́ться; раздава́ться; см. расступі́цца

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

rozstąpić się

зак. расступіцца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

рассу́нуцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -нецца; зак.

1. Рухаючыся, сунучыся ў бакі, аддаліцца, раз’яднацца, расступіцца.

Шторы рассунуліся.

Кусты рассунуліся.

2. Разбурыцца, разваліцца (разм.).

Капа рассунулася.

|| незак. рассо́ўвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)