распяка́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. распяка́ю распяка́ем
2-я ас. распяка́еш распяка́еце
3-я ас. распяка́е распяка́юць
Прошлы час
м. распяка́ў распяка́лі
ж. распяка́ла
н. распяка́ла
Загадны лад
2-я ас. распяка́й распяка́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час распяка́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

распяка́ць несов., разг. распека́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

распяка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Разм.

1. Рабіць каму‑н. суровую вымову. Па дарозе .. [Іван Мацвеевіч] часта спыняе машыну. На лесапілцы распякае нядбайных мужчын за тое, што ўсюды параскіданы каштоўны піламатэрыял. Хведаровіч.

2. Выклікаць у каго‑н. моцнае ўзбуджэнне, гнеў, раздражненне. Чыжык спыніўся. Злосць, а найбольш крыўда распякалі яго. Лупсякоў. Спакойны павучальны лад гаворкі Шкробата распякаў Насціну ганарыстасць. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распяка́ць разм. (каго-н.) j-n tüchtig áuszanken, j-m den Kopf wáschen*, j-n herúntermachen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

распека́ть несов., разг. распяка́ць, прабіра́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

распяка́нне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. распякаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пушы́ць, -шу́, -шы́ш, -шы́ць; -шы́м, -шыце́, -ша́ць; незак.

1. што. Рабіць пушыстым.

П. валасы.

П. пер’е.

2. перан., каго (што). Моцна лаяць, распякаць (разм.).

|| зак. распушы́ць, -шу́, -шы́ш, -шы́ць; -шы́м, -шыце́, -ша́ць; -пу́шаны.

|| наз. пушэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ábkanzeln

vt разм. распяка́ць, чы́сціць, бэ́сціць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

пу́шыць, ‑шыць; безас., незак., каго-што.

Разм. Распіраць. Жывот пушыць.

пушы́ць, ‑шу́, ‑шы́ш, ‑шы́ць; незак.

1. што. Рабіць пушыстым. Пушыць валасы.

2. Разм. Моцна лаяць каго‑н., распякаць. Распушыў усіх брыгадны. Будзь ён тры разы няладны! І пушыў усіх наўмысля. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пу́трыць ’біць, даваць прачуханку’ (віц., Нар. сл.); сюды, відаць, putryć: Swiatyj Alaksiej lemiaszy putryć, Błahawieszczeniezorywąjeć (леп., Федар. 8), якое памылкова тлумачыцца як ’падрыхтоўваць, рыхтаваць’ (там жа, 307), параўн. укр. пу́трити ’валіць (пра дым); лаяць, распякаць’, рус. пу́трить ’лаяць, выгаворваць’. Няясна; магчыма, звязана з путра/ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)