расплыва́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. расплыва́юся расплыва́емся
2-я ас. расплыва́ешся расплыва́ецеся
3-я ас. расплыва́ецца расплыва́юцца
Прошлы час
м. расплыва́ўся расплыва́ліся
ж. расплыва́лася
н. расплыва́лася
Загадны лад
2-я ас. расплыва́йся расплыва́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час расплыва́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

расплыва́цца несов.

1. расплыва́ться; растека́ться;

2. (раздаваться в стороны, расширяться) расплыва́ться;

3. перен., разг. (толстеть) расплыва́ться, раздава́ться;

4. (плыть в разные стороны) расплыва́ться;

5. (об улыбке) расплыва́ться;

1-5 см. расплы́сціся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расплыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да расплысціся, расплыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расплы́сціся і расплы́цца, -плыву́ся, -плыве́шся, -плыве́цца; -плывёмся, -плывяце́ся, -плыву́цца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паплысці ў розныя бакі.

Гусі расплыліся па возеры.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разысціся пад уздзеяннем вільгаці, вады.

Літары расплыліся, нічога нельга разабраць.

3. перан. Страціць выразнасць ліній, абрысаў.

У цемрадзі расплыліся абрысы гор.

4. перан. Распаўнець, страціць стройнасць фігуры (разм.).

Р. на старасці гадоў.

5. З’явіцца на твары (пра ўсмешку).

На твары расплылася лагодная ўсмешка.

|| незак. расплыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

плыву́н, -у́, м.

Глеісты, пясчаны ці суглінкавы слой падглебы, насычаны вадой і таму здольны расплывацца.

|| прым. плыву́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расплыва́ться несов., в разн. знач. расплыва́цца; см. расплы́ться;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

растека́ться несов.

1. расцяка́цца; (о чернилах) расплыва́цца;

2. перен. (расходиться) разыхо́дзіцца;

3. перен. (рассказывать очень пространно), разг. расплыва́цца, до́ўга (падрабя́зна) гавары́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

zerflíeßen

* vi (s) расплыва́цца

in Tränen ~ — абліва́цца сляза́мі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

zerrínnen

* vi (s)

1) расцяка́цца, расплыва́цца

2) прапада́ць

◊ wie gewónnen, so zerrónnen — ≅ як нажы́та, так і пражы́та

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

дваі́цца, двоіцца; незак.

1. Раздзяляцца надвое; раздвойвацца. Нітка пачала дваіцца. След двоіцца. // Быць накіраваным адначасова на два прадметы (пра думкі, пачуцці і пад.). Думка стала дваіцца. □ Пачуцці яе дваіліся: так хацелася, каб муж паехаў да сына, але не менш хацелася, каб ён хутчэй вярнуўся на працу. Шамякін.

2. Здавацца падвойным; падвойвацца (пра зрокавыя ўспрыманні). Варта было доўга паглядзець на што-небудзь, як яно пачынала дваіцца, расплывацца. Хомчанка.

3. Зал. да дваіць.

•••

Дваіцца ў вачах (звычайна безас.) — тое, што і дваіцца (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)