ра́нкі, ‑аў; адз. няма.

Абл. Ранішняя пасьба жывёлы летам у гарачую пару. Маці толькі і клопату з.. [каровай], што выгнаць на ранкі. Б. Стральцоў. Пасвіў .. [дзядзька Алесь] толькі на ранках, бо ўдзень яго ўжо не пускала кузня. Кулакоўскі. // Знаходжанне жывёлы ў хляве ў паўдзённы час пасля ранішняй пасьбы. Тым часам пара і выганяць каровы з ранкаў, і Паўліха ідзе рыхтаваць Чэсіку торбу. Васілевіч. Сёння ўжо каровы прыгналі на ранкі, а Віктара ўсё яшчэ няма. Палтаран.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ранкі Дз. 3/22

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ра́нка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ра́нка ра́нкі
Р. ра́нкі ра́нак
Д. ра́нцы ра́нкам
В. ра́нку ра́нкі
Т. ра́нкай
ра́нкаю		 ра́нкамі
М. ра́нцы ра́нках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ра́нак

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ра́нак ра́нкі
Р. ра́нку ра́нкаў
Д. ра́нку ра́нкам
В. ра́нак ра́нкі
Т. ра́нкам ра́нкамі
М. ра́нку ра́нках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

параскалу́пваць і параскалу́пліваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Раскалупаць усё, многае.

П. ранкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́смактаць, -кчу, -кчаш, -кча; -кчы; -ктаны; зак., што з каго-чаго.

Смокчучы, выцягнуць.

В. кроў з ранкі.

В. усе сокі з каго-н. (перан.).

|| незак. высмо́ктваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прашму́льваць

‘націраць што-небудзь да ранкі, праціраць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. прашму́льваю прашму́льваем
2-я ас. прашму́льваеш прашму́льваеце
3-я ас. прашму́львае прашму́льваюць
Прошлы час
м. прашму́льваў прашму́львалі
ж. прашму́львала
н. прашму́львала
Загадны лад
2-я ас. прашму́львай прашму́львайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час прашму́льваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

параз’яда́ць, ‑ае; зак., што.

Раз’есці ўсё, многае. — Бачыш, як [луг] параз’ядаў мае пальцы, — паказвае бабка ружовыя ранкі на пальцах. Каліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праку́с, ‑у, м.

Рана ад укусу; пракушанае месца. Асабліва небяспечныя для худобы паўторныя пракусы скуры на месцы не зажыўшай яшчэ ранкі. Матрунёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яду́чы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Ядавіты, едкі. — Ты не глядзі, што луг руды, ён ядучы. Бачыш, як параз’ядаў мае пальцы, — паказвае бабка ружовыя ранкі на пальцах. Каліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)