развярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разваліцца, разбурыцца.

Старая хата развярнулася.

2. Павярнуцца, каб змяніць становішча або напрамак свайго руху.

3. Пра наяўнасць месца для пэўных дзеянняў.

Там не р., малы ўчастак.

4. Размясціцца ў шырыню па лініі фронту, прыняць баявы парадак (спец.).

|| незак. разваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. разваро́т, -у, М -ро́це, м. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

развярну́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. развярну́ся разве́рнемся
2-я ас. разве́рнешся разве́рнецеся
3-я ас. разве́рнецца разве́рнуцца
Прошлы час
м. развярну́ўся развярну́ліся
ж. развярну́лася
н. развярну́лася
Загадны лад
2-я ас. развярні́ся развярні́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час развярну́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

развярну́цца сов.

1. развали́ться, разру́шиться;

2. (повернуться) разверну́ться;

3. воен. (принять боевой порядок) разверну́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

развярну́цца, ‑вярнуся, ‑вернешся, ‑вернецца; зак.

1. Разваліцца, разбурыцца. Печ развярнулася ад выбуху.

2. Павярнуцца, каб змяніць становішча або напрамак свайго руху. Жывіца зухавата развярнуўся. Паслядовіч. Машына дала задні ход, развярнулася і пайшла ў глыбіню лесу. Пальчэўскі.

3. Спец. Размясціцца ў шырыню па лініі фронту, прыняць баявы парадак. // Перафарміравацца ў буйнейшую баявую адзінку.

4. Прыняць пэўны парадак. Журавы развярнуліся ў клін. Брыль.

5. Разм. Павярнуцца, адвёўшы руку ўбок. Дзядзька Цімох развярнуўся ды як даў Лявону поўху — той ледзьве з ног не зваліўся. Дубоўка. // чым, з чым (звычайна з адмоўем, словамі «як», «толькі» і інш.). Пра наяўнасць прасторы для пэўных рухаў (пры рабоце). Там з касою не развярнуцца. □ Вялікая печ, ложак паўз сцяну, стол і канапа. Яны займалі ледзь не ўсю хату, пакідаючы праход у другую палавіну і месца, як развярнуцца вілачнікам. Кудравец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

развярну́цца

1. (разваліцца) éinstürzen vi (s), zusámmenbrechen* vi (s), zerfállen* vi (s);

2. (павярнуцца) sich úmdrehen, sich wénden*;

3. вайск. sich entfálten, sich entwíckeln, áufmarschieren vi (s);

ро́та развярну́лася да бо́ю die Kompaníe entwíckelte sich zum Gefécht

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

разваро́чвацца гл. развярнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разваро́т гл. развярнуцца, развярнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паразваро́чвацца, ‑аецца; зак.

Развярнуцца — пра ўсё. многае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разваро́чвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да развярнуцца.

2. Зал. да разварочваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэбушы́раваць

‘(пра войскі) выйсці (выходзіць) з абмежаванай, закрытай у шырэйшую мясцовасць, дзе можна развярнуцца’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. дэбушы́рую дэбушы́руем
2-я ас. дэбушы́руеш дэбушы́руеце
3-я ас. дэбушы́руе дэбушы́руюць
Прошлы час
м. дэбушы́раваў дэбушы́равалі
ж. дэбушы́равала
н. дэбушы́равала
Загадны лад
2-я ас. дэбушы́руй дэбушы́руйце
Дзеепрыслоўе
цяп. час дэбушы́руючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)