разво́ды
‘разведзеныя калёсы’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
разво́ды |
| Р. |
разво́даў |
| Д. |
разво́дам |
| В. |
разво́ды |
| Т. |
разво́дамі |
| М. |
разво́дах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разво́ды, -аў.
1. Буйныя неакрэсленыя ўзоры на чым-н.
Матэрыя ў р.
2. Няроўныя, звілістыя падцёкі, рагі (разм.).
На сцяне р. ад сырасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разво́ды, -даў ед. нет (узоры) разво́ды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разво́ды (узоры) разво́ды, -даў ед. нет, узо́ры, -раў мн.;
ска́терть с разво́дами абру́с з разво́дамі (узо́рамі).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разво́ды, ‑аў; адз. няма.
Узоры, узорысты малюнак (часцей у палосы). Тарасіха надзявае новы андарак: чырвоны з чорнымі разводамі і белую вышываную кофту. Асіпенка. Неба на захадзе было ў халодных ружовых разводах. М. Стральцоў. // Разм. Няроўныя, звілістыя падцёкі. На шкле з’явіліся плямы і разводы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разво́ды ’узоры, часцей у палосы’, ’пацёкі’ (ТСБМ; Др.-Падб.). Ад вада́, параўн. разводдзе (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разво́д
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
разво́д |
разво́ды |
| Р. |
разво́ду |
разво́даў |
| Д. |
разво́ду |
разво́дам |
| В. |
разво́д |
разво́ды |
| Т. |
разво́дам |
разво́дамі |
| М. |
разво́дзе |
разво́дах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Скаля́, скала́ ‘жабурынне’ (пін., ЛА, 1). Няясна; магчыма, звязана з скала́ ‘іржавыя разводы на вадзе’ (гл. скала 4) або дэвербатыў ад скаляць ‘забрудзіць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разво́д, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. разводзіць — развесці (у 1–3 і 5 знач.).
2. Спец. Агляд і размеркаванне па пастах вайсковых падраздзяленняў, прызначаных у каравул. Удвух усё агледзелі, што трэба агледзець пры здачы дзяжурства, .. зрабілі развод каравулаў, і чырвоная павязка з белым надпісам апынулася на рукаве Макарава. Алешка.
3. Скасаванне шлюбу. [Павалковіч:] — Якім можа быць мужам табе [Тані] вечны арыштант? Мы наладзім развод. Машара.
4. Прыстасаванне, якое дазваляе падоўжыць павозку, драбіны і пад. Драбіны з разводам. // толькі мн. (разво́ды, ‑аў). Разм. Разведзеныя калёсы. Юрка ўспомніў, што браканьеры — два мужчыны на разводах — не ездзяць болей .. у Сырніцу. Пташнікаў.
5. Нахіл зубоў пілы ў процілеглыя бакі адносна яе плоскасці. — Не пацягнуць [пілы]. Мусім па два разы рабіць. — Развод малаваты, — растлумачыў Вежавец. Грахоўскі.
•••
На развод — а) з мэтай развесці, размножыць (пакідаць, даваць каго‑, што‑н.); б) вельмі мала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)