Verbum

анлайнавы слоўнік

радыя́н

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

	адз.
Н.	радыя́н
Р.	радыя́на
Д.	радыя́ну
В.	радыя́н
Т.	радыя́нам
М.	радыя́не

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

радыя́н м., мат. радиа́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

радыя́н, ‑а, м.

Вугал, які адпавядае дузе, даўжыня якой роўна яе радыусу; выкарыстоўваецца як адзінка вымярэння вуглоў.

[Ад лац. radius — прамень.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Радыян 3/170; 7/177; 9/49

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

радыян

т. 13, с. 240

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

радыя́н

(ад лац. radius = прамень)

адзінка вымярэння вуглоў: цэнтральны вугал, што абапіраецца на дугу, даўжыня якой роўная яе радыусу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

радиа́н мат. радыя́н, -на м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стэрадыя́н

(ад гр. stereos = прасторавы + радыян)

адзінка вымярэння цялеснага вугла — часткі прасторы, абмежаванай канічнай паверхняй.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ВУГЛАВА́Я СКО́РАСЦЬ,

вектарная велічыня $\vec{ω}$ , якая характарызуе скорасць вярчэння цвёрдага цела. Модуль вуглавой скорасці $ω = {lim}_{Δ t \to 0}^{} \frac{Δ φ}{Δ t} = \frac{d φ}{d t'}$ , дзе $Δ φ$ — прырашчэнне вугла павароту за прамежак часу $Δ t$ . Вектар $\vec{ω}$ накіраваны ўздоўж восі вярчэння ў той бок, адкуль паварот цела бачны супраць ходу гадзіннікавай стрэлкі (правіла правага вінта). Адзінка вуглавой скорасці ў СІ — радыян за секунду (рад/с).

т. 4, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВУГЛАВО́Е ПАСКАРЭ́ННЕ,

вектарная велічыня $\vec{ε}$ , якая характарызуе хуткасць змены вуглавой скорасці. Пры вярчэнні цвёрдага цела вакол нерухомай восі модуль вуглавога паскарэння $ε = {lim}_{Δ t \to 0}^{} \frac{Δ ω}{Δ t} = \frac{d ω}{d t} = \frac{d^{2} φ}{d t^{2}}$ , дзе $Δ ω$ — змена вуглавой скорасці $\vec{ε}$ за прамежак часу $Δ ω$ , $φ$ — вугал павароту. Пры гэтым вектар $\vec{ε}$ накіраваны ўздоўж восі вярчэння (у бок вектара вуглавой скорасці $\vec{ω}$ пры паскораным вярчэнні і супраць $\vec{ω}$ — пры запаволеным). Адзінка вуглавога паскарэння ў СІ — радыян на секунду ў квадраце (рад/с²).

т. 4, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)