пярэ́сціць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пярэ́шчу пярэ́сцім
2-я ас. пярэ́сціш пярэ́сціце
3-я ас. пярэ́сціць пярэ́сцяць
Прошлы час
м. пярэ́сціў пярэ́сцілі
ж. пярэ́сціла
н. пярэ́сціла
Загадны лад
2-я ас. пярэ́сці пярэ́сціце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пярэ́сцячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пярэ́сціць¹, -э́шчу, -э́сціш, -э́сціць: незак.

1. што. Рабіць пярэстым, надаваць пярэсты выгляд чаму-н.

Цені ад дрэў пярэсцяць поле.

2. звычайна безас. Пра адчуванне пярэстасці ў вачах.

Аж пярэсціць уваччу ад мільгання тэлеграфных слупоў.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вылучацца сваёй пярэстасцю сярод чаго-н.

На лузе пярэсцяць кветкі.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), чым і ад чаго. Быць пярэстым ад чаго-н.

Сцяна пярэсціць афішамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пярэ́сціць². -э́шчу, -э́сціш, -э́сціць; незак. (разм.).

Моцна біць.

П. палкай па спіне.

|| зак. спярэ́сціць, -э́шчу, -э́сціш, -э́сціць; -э́шчаны.

|| наз. пярэ́шчанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пярэ́сціць I несов.

1. пестри́ть, испестря́ть;

2. пестре́ть

пярэ́сціць II несов., прост. (бить) хлеста́ть, дуба́сить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пярэ́сціць ​1, ‑рэшчу, ‑рэсціш, ‑рэсціць; незак.

1. што. Рабіць пярэстым, надаваць чаму‑н. пярэсты выгляд. Светлыя пасмы, як шоўкавыя істужкі, усюды весела пярэсцілі цяністы прыцемак лесу. Мележ. Цені выцягваліся, раслі, пярэсцілі і ўкрывалі сабою невялікія круглыя лужкі. Сачанка.

2. звычайна безас. Пра адчуванне пярэстасці, мітусні (у вачах). Нарэшце балота кончылася. Густы бярэзнік падымаўся некуды ўгару. Ад белых ствалоў пярэсціла ўваччу. Асіпенка. За вокнамі вагона мільгалі — аж пярэсціла ў вачах — тэлеграфныя слупы, чыгуначныя будкі. Сабаленка. Збажына калыхалася ад лёгкага подыху ветру і пярэсціла ў вачах. Сіўцоў.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вылучацца сваёй пярэстасцю сярод чаго‑н. Дзе-нідзе на выгане пярэсцяць рознай велічыні лужыны. Бядуля. // чым або ад чаго. Быць пярэстым ад чаго‑н. Уся сцяна, у даўжыню, пярэсціла дзявочымі фотакарткамі. Ракітны.

пярэ́сціць ​2, ‑рэшчу, ‑рэсціш, ‑рэсціць; незак.

Разм. Моцна біць. Купец выхапіў з кішэні пасак ды прывязаў пана да хвоі. Потым выняў з-пад крыса п[о]пліску, паказаў пану і пытаецца: — Што гэта, пане: бяроза ці лаза? Я ж прадаў табе вала, а не казла! І пачаў пярэсціць пана... Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пярэ́сціць​I bunt färben

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пярэ́сціць​II безас.:

у мяне́ пярэ́сціць у вача́х es flímmert mir vor den Áugen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Пярэ́сціць ’рабіць пярэстым’; экспр. ’біць, сцябаць, лупіць’ (ТСБМ, люб., Жыв. сл.; Сержп.), ’біць дубцом, палкай, рабіць пісягі’ (Некр.), ’збіваць паленам, палкай’ (Шат.), ’секчы дубцом; лаяць’; параўн. укр. пері́щити ’моцна біць, секчы; моцна, бесперапынна ісці (пра дождж)’, балг. пера́стим ’біць; сварыцца’, пере́стим ’лаяць’. Вытворнае ад пе́рыць ’біць; лупцаваць’ (гл.), аналагічна тлумачацца ўкраінскае (< пе́рити ’тс’, ЕСУМ, 4, 350) і балгарскае (< пе́ря ’біць, лупцаваць’, ’праць’, БЕР, 5, 167) словы. На семантыку, магчыма, паўплывала пярэсты (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спярэ́сціць² гл. пярэсціць².

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

запярэ́сціць, ‑ціць; зак.

Пачаць пярэсціць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)