прышэ́лец

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. прышэ́лец прышэ́льцы
Р. прышэ́льца прышэ́льцаў
Д. прышэ́льцу прышэ́льцам
В. прышэ́льца прышэ́льцаў
Т. прышэ́льцам прышэ́льцамі
М. прышэ́льцу прышэ́льцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прышэ́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.

1. Прышлы, не тутэйшы чалавек.

2. часцей мн. У навуковай фантастыцы: іншапланецянін, які прыляцеў на Зямлю.

Прышэльцы з космасу.

|| ж. прышэ́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прышэ́лец, -льца м. прише́лец

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прышэ́лец, ‑льца, м.

Прышлы, чужы, не тутэйшы чалавек. Тут [у Канадзе] вельмі многа былых прышэльцаў з усходняй Еўропы. Брыль. — Ого, без дакументаў! — мнагазначна сказаў малады, пільна разглядаючы пакрытыя рубцамі з яшчэ не загоенымі ранамі рукі прышэльца. Лупсякоў. Гаспадар падхапіўся, замітусіўся ля прышэльцаў. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прышэ́лец м. кніжн. гл. прыхадзень

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Прышэ́лец ’прышлы, чужы, нетутэйшы чалавек’ (ТСБМ), прышле́ц ’тс’ (Нас., Др.-Падб.). Укр. прише́лець, пришле́ць ’тс’, рус. прише́лец, пришлец ’тс’. Першае ўтворана ад асновы прошл. часу (прышо́ў) з суф. ‑елец (аб суфіксацыі гл. Сцяцко, Афікс. наз., 49), другое ад пры́шлы (гл.) з суф. ‑ец.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́хадзец, -дца, мн. -дцы, -дцаў, м.

1. Прышэлец, перасяленец з іншай краіны.

В. з Іспаніі.

2. Той, хто перайшоў з аднаго сацыяльнага асяроддзя ў другое.

В. з сялян.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

przybysz

м. прышлы чалавек; прышэлец

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

kosmita

м. іншапланецянін; прышэлец з космасу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

вы́хадзец, ‑дца, м.

1. Той, хто перайшоў з аднаго сацыяльнага асяроддзя ў другое. Выхадзец з нізоў.

2. Прышэлец адкуль‑н.; перасяленец. Польскія народныя песні і казкі прынеслі з сабою на Навагрудчыну выхадцы з Велікапольшчы. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)