прыгрэ́бці, -рабу́, -рабе́ш, -рабе́; -рабём, -рабяце́, -рабу́ць; -ро́б, -ро́бла; -рабі; -рэ́бены; зак., што.
Зграбаючы, сабраць каля чаго-н.
П. сена да стога.
|| незак. прыграба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыгрэ́бці
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыграбу́ |
прыграбё́м |
| 2-я ас. |
прыграбе́ш |
прыграбяце́ |
| 3-я ас. |
прыграбе́ |
прыграбу́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыгро́б |
прыгрэ́блі |
| ж. |
прыгрэ́бла |
| н. |
прыгрэ́бла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыграбі́ |
прыграбі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыгро́бшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыгрэ́бці сов.
1. (сгребая, придвинуть) пригрести́;
2. (чем-л. сыпучим) прикры́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыгрэ́бці, ‑грабу, ‑грабеш, ‑грабе; ‑грабём, ‑грабяце; пр. прыгроб, ‑грэбла; заг. прыграбі; зак., што.
1. Зграбаючы, прысунуць да чаго‑н., сабраць каля чаго‑н. Прыгрэбці сена да стога. // Грабучы, прыкрыць што‑н.
2. Разм. Прыгладзіць, прычасаць збольшага (валасы). [Макарчык] кінуў шапку на крэсла і пяцярнёй прыгроб кудлатыя валасы. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыгрэбці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгрэ́бены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад прыгрэбці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгрэ́бены
1. пригребённый;
2. прикры́тый;
1, 2 см. прыгрэ́бці
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
папрыграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Прыгрэбці да чаго‑н. усё, многае. Папрыграбаць сена да стога.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгарну́ць, -арну́, -о́рнеш, -о́рне; -арні; -о́рнуты; зак.
1. што. Прыгрэбці, зграбаючы, сабраць каля чаго-н.
П. жар да чыгункоў.
2. што чым. Прыкрыць, прысыпаць чым-н.
П. зямлёй карэнне.
3. каго (што). 3 ласкаю, пяшчотай прытуліць да сябе.
П. дачку.
|| незак. прыго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прыгрэ́бка ’пограб, склеп; прыбудоўка перад уваходам у пограб, склеп’ (ТСБМ, Юрч., Жд.), прыгрэ́бак ’тс’ (Нар. Гом.), прыгрэ́бнік ’пограб, склеп; памяшканне над пограбам; прыбудоўка перад уваходам у пограб, склеп; пабудова са сценамі для гаспадарчых прылад’ (ТСБМ, Байк. і Некр.; брагін., ДАБМ; Жд., Ян.), прыгрэ́бня ’насціл над склепам’ (Ян.), прыгрэ́біца ’пограб; частка пограба (надбудоўка над ім), як бы сенцы’ (петрык., Маш.; чырв., З нар. сл.; слуц., Нар. словатв.), прыгрэ́бачка ’невялікі склеп’ (слонім., Сл. ПЗБ); сюды ж прыгрэ́бка ’прызба’ (Жд.). Аддзеяслоўныя назоўнікі ад прыгрэ́бці ’зграбаючы, сабраць, насыпаць’, прэфіксальныя да грэ́бці/грэ́баць (гл.) < прасл. *grebati/*grěbati, таксама *grebti (ЭССЯ, 7, 108–109, 109–110). Параўн. прыгрэбці́ ’прыгрэбці, закапаць (нябожчыка)’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)