пла́вать несов., в разн. знач. пла́ваць;
пла́вать в мо́ре пла́ваць у мо́ры;
де́рево пла́вает дрэ́ва пла́вае;
ме́лко пла́вать плы́тка пла́ваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ме́лка нареч. ме́лко;
◊ м. пла́ваць — ме́лко пла́вать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пла́ваць несов., в разн. знач. пла́вать;
п. у мо́ры — пла́вать в мо́ре;
дрэ́ва ~вае — де́рево пла́вает;
п. на экза́мене — разг. пла́вать на экза́мене;
◊ ме́лка п. — ме́лко пла́вать;
п. як сыр у ма́сле — ката́ться как сыр в ма́сле
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пла́ваць ’перамяшчацца ў вадзе’ (ТСБМ, Яруш., Сл. ПЗБ), пла́выць ’тс’ (Бяльк.), ’знаходзіцца на паверхні вады’ (Сл. ПЗБ), (перан.) ’хадзіць па глыбокім снезе’ (Юрч. СНЛ). Укр. пла́вати, рус. пла́вать, чэш. plavati, славац. plávať, старое харв. plȁvati, балг. пла́вам, ст.-слав. плавати ’тс’. Прасл. *plavati, plavajǫ — пераўтварэнне фактытыва *plaviti пад уплывам ітэратыўных форм на *‑vati — усе узыходзяць да *pluti, plovešь > плыць (гл.) (Міклашыч, 252; Траўтман, 223; Фасмер, 3, 271; Махэк₂, 462–463; Бязлай, 3, 51).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Delphinum natare doces
Вучыць дэльфіна плаваць.
Учить дельфина плавать.
бел. Не вучы кульгаць: і так ногі баляць. Не вучы краўца: без цябе скроіць. Не вучы салаўя песні пець. Не вучы вучонага.
рус. Орла учить летать. Не учи плавать щуку, щука знает свою науку. Не учи козу, сама стянет с возу. Ученого учить ‒ только портить. Не учи плясать, я и сам скоморох. Не учи рыбу плавать, а собаку ‒ лаять. Не учи хромать, у кого ноги болят.
фр. Apprendre aux poissons à nager (Учить рыбу плавать). On n’apprend pas au fils du pêcheur à manger du poisson (Сына рыбака не учат есть рыбу).
англ. You are teaching your granny to suck eggs (Ты учишь свою бабушку есть яйца).
нем. Lehre nicht die Fische schwimmen und die Tauben fliegen (Не учи рыб плавать, а голубей летать).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Ferrum natare doces
Ты вучыш жалеза плаваць.
Ты учишь железо плавать.
Гл.: Cancrum...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Piscem natare doces
Ты вучыш рыбу плаваць.
Ты учишь рыбу плавать.
Гл.: Delphinum...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Ne sus Minervam
Не свінні Мінерву* [вучыць].
Не свинье Минерву [учить].
бел. Не вучы рыбу плаваць, а злодзея красці.
рус. Орлиному глазу воронья слепота не указ. Брат сестре не указ в стряпне. Не учи рыбу плавать.
фр. On n’apprend pas au poisson à nager (Не учат рыбу плавать).
англ. Teach not your granny to suck eggs (He учи бабушку яйца есть).
нем. Das Ei will klüger als Henne (Яйцо хочет быть умнее наседки).
* Мінерва — у рымлян багіня рамёстваў, мастацтва.
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Ardea culpat aquas, quia nescit nare per illas
Чапля абвінавачвае ваду, таму што не ўмее плаваць.
Цапля обвиняет воду, потому что не умеет плавать.
бел. Дрэннаму танцору заўсёды што-небудзь перашкаджае. Раніцай позна, удзень млосна, увечары камары ‒ не выстаўляе з куста галавы.
рус. Курица воду потому ругает, что плавать не умеет. Плохому танцору и ноги помеха. У плохого мастера и пила плохая. Мастер глуп ‒ нож туп.
фр. A méchant ouvrier point de bon outil (У плохого работника нет хорошего инструмента).
англ. A bad shearer never had a good sickle (У плохого жнеца никогда не бывает хорошего серпа).
нем. Dem schlechten Arbeiter ist jedes Beil zu stumpf (Плохому работнику всякий топор слишком туп). Faulem Arbeiter ist jeder Hammer zu schwer (Ленивому работнику всякий молот слишком тяжёл).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Duos parietes de eadem fidelia dealbare
Бяліць дзве сцяны з аднаго вядра.
Белить две стены из одного ведра.
бел. Служыць двум багам. За адным разам двух зайцаў забіць.
рус. В одной руке двух арбузов не удержишь. Одним выстрелом двух зайцев убить.
фр. Faire d’une pierre deux coups (Сделать/произвести два удара одним камнем). Nager entre deux eaux (Плавать между двух вод).
англ. To kill two birds with one stone (Убить одним камнем двух птиц).
нем. Zwischen Stuhl und Bank fallen (Упасть между стулом и скамейкой). Sich zwischen zwei Stühle setzen (Сесть между двумя стульями).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)