пе́шкам
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| пе́шкам |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пе́шкам нареч., разг., см. пяшко́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пе́шкам, прысл.
Разм. Пяшком. Салдат то пешкам ішоў, то ехаў, як траплялася. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пе́шкам ’пехатой’ (пух., Сл. ПЗБ; Ян.) утворана ў выніку кантамінацыі лексем пе́шшу ці пе́ша і пяшко́м, апошняе, відаць, больш пашырана на рус. моўнай тэрыторыі і паходзіць са ст.-рус. пешькъ ’пешаход’ (КЭСРЯ, 337).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́шкі
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Пе́шкі |
| Р. |
Пе́шак
Пе́шкаў |
| Д. |
Пе́шкам |
| В. |
Пе́шкі |
| Т. |
Пе́шкамі |
| М. |
Пе́шках |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пе́шка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пе́шка |
пе́шкі |
| Р. |
пе́шкі |
пе́шак |
| Д. |
пе́шцы |
пе́шкам |
| В. |
пе́шку |
пе́шкі |
| Т. |
пе́шкай
пе́шкаю |
пе́шкамі |
| М. |
пе́шцы |
пе́шках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
◎ Пы́шкаць ’брадзіць; пухцець, пыхцець’ (шальч., Сл. ПЗБ), пу́шкаць (*пышкаць) ’цяжка дыхаць, пыхкаць’ (ТС), пышкаць, пшыкаць ’шыпець’ (там жа), ’шумець’: пышкай ў вушах (шальч., Сл. ПЗБ), сюды ж пу́шкнуць ’шыкнуць’, пушкоцець ’пыхцець’, пушкорыцца ’шамацець’ (ТС), параўн. рус. пышкать ’пыхцець; шыпець’, балг. пишкам, пешкам ’пыхцець; стагнаць’ і пад. Прасл. *pyšьkati, вытворнае ад Трухай (БЕР, 5, 276), гл. пыхаць. Грынавяцкене і інш. (Сл. ПЗБ) параўноўваюць пышкаць ’брадзіць, шумець’ з літ. pyškėti ’тс’, што хутчэй за ўсё з’яўляецца роднасным утварэннем, чым крыніцай запазычання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пеша, пехатой, пешкі; пешаком, пехам, пешкам, пешадралам, пехадралам (разм.) □ сваёй парай
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)