пераста́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м. (разм.).
Той, хто выйшаў з якога-н. узросту, стаў старым для чаго-н.
Ён яшчэ не п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераста́рак
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пераста́рак |
пераста́ркі |
| Р. |
пераста́рка |
пераста́ркаў |
| Д. |
пераста́рку |
пераста́ркам |
| В. |
пераста́рка |
пераста́ркаў |
| Т. |
пераста́ркам |
пераста́ркамі |
| М. |
пераста́рку |
пераста́рках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пераста́рак, -рка м., разг. переста́рок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераста́рак, ‑рка, м.
Разм.
1. Той, хто стаў старым для чаго‑н.; які перасягнуў мяжу адпаведнага ўзросту. «Вывучуся яшчэ. Не перастарак, маё ад мяне не ўцячэ. Вернецца Барыс, тады тое будзе», — падахвочвала часам бацьку і сябе дзяўчына. Пальчэўскі.
2. Старая дзеўка. [Антаніна] была перастарак, даўно заседзелася ў дзеўках і хоць добры мела пасаг, ніхто не квапіўся на яе багацце. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пераста́рак ’састарэлы’, ’старая дзеўка’, ’хлопец, які доўга ходзіць у халасцяках’, пераста́рка ’старая дзеўка’, перэста́рыцца ’не выйсці замуж у пару’ (Шат., Нар. Гом., ТС, ТСБМ), укр. пере́ста́рок, пере́ста́рка, рус. переста́рок, переста́рка ’стары халасцяк, старая дзеўка’, ’жывёла, якая з-за старасці не можа даваць прыплод’. Усходнеславянскае. Утворана ад дзеяслова пераста́рыцца, што ўзыходзіць да прасл. *per‑stariti (sę), параўн. яшчэ ст.-слав. прѣстарѣти ’састарыцца’, серб.-харв. прѐстарети, в.-луж. přestarić, н.-луж. pśestarkaś, польск. przestarzeć (się), славац. prestarnúť ’тс’. У зах. і паўд.-слав. мовах лексеме перастарак адпавядаюць спалучэнні з прыметнікамі ці дзеепрыметнікамі (przestarzały, pśestarjety, přestárlý, prestarnutý, prestár, пре̏стар). Гл. старэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераста́рка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пераста́рка |
пераста́ркі |
| Р. |
пераста́ркі |
пераста́рак |
| Д. |
пераста́рцы |
пераста́ркам |
| В. |
пераста́рку |
пераста́рак |
| Т. |
пераста́ркай
пераста́ркаю |
пераста́ркамі |
| М. |
пераста́рцы |
пераста́рках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пярэ́старак, -рка м., разг., см. пераста́рак
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
переста́рок разг. пераста́рак, -рка м., пярэ́старак, -рка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераста́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Разм. Тое, што і перастарак (у 2 знач.). Ніна яшчэ не перастарка. Знойдзе сабе хлопца! Кухараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пярэ́старак, ‑рка, м.
Тое, што і перастарак. Вось ідзе Навамодны.., які да гэтай зімы жыў у Пасынках «прымаком», на вялікую, нечаканую радасць пярэстарку Акуліне. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)