Пенязі (гіст.), ст.-бел.пенези ’грошы’ (Жыв. НС), пе́нязь ’дробная манета ў Польшчы ў XI–XIII стст.’ (Гарб.), укр.пе́нязь ’шэлег, паўгроша’, польск.pieniądz, н.-луж.péńez, в.-луж.pjenjez(e), чэш.peníz, славац.peniaz ’манета’, славен.pẹ̑nez ’тс’, серб.-харв.pjȅnez, pȉnezi ’грошы’, балг.пе́нез ’манета для маніста’, ст.-слав.пѣнѧѕь ’дынарый’. Прасл.*pěnędzь — запазычанне (пасля VIII ст. н. э.) са ст.-в.-ням.pfenni(n)g, pfending ’(сярэбраная) манета’ < лац.pannus ’кавалак, штука тавару’ < і.-е.*pan‑ ’кавалак палатна’, *(s)pen‑ ’прасці’. Наяўнасць ‑ě‑ замест ‑e‑ Мее (Études, 184) тлумачыць як падаўжэнне — кампенсацыя nn‑ > n. Іншыя версіі гл. Фасмер (233–234), Бязлай (3, 24), Махэк₂ (443).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
КУНІ́ЦА,
1) апрацаваная шкурка куніцы, якая ў ВКЛ да 16 ст. выкарыстоўвалася як сродак плацяжу; агульная назва грошай.
2) Адзін з пашыраных відаў аброку (чыншу) у 15—17 ст., які плацілі кунічнікі за ўзятую ў арэнду зямлю, пчальнікі, права карыстання вадаёмамі і інш. Называлася таксама кунічная плата, кунічныя пенязі. Плата ў велікакняжацкі скарб за карыстанне мясц. насельніцтвам паляўнічымі ўгоддзямі на У Беларусі наз. кунічная даніна. К. спаганялася ў натуральным выглядзе («шэрсцю»), а з 16 ст. пералічвалася на грошы, звычайна адпавядала 12 грошам.
3) Плата нявесты-сялянкі, якая выходзіла замуж у чужую воласць. Выплачвалася грашамі, збожжам, палатном і інш. 4) Малаўжывальная назва валокі ў 16 ст.
