Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Патабня А. А. (рэв. дэмакрат) 8/311—312
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Патабня А. А. (філолаг-славіст) 2/227, 275; 3/600; 6/392; 7/283; 8/106, 311, 362; 9/189; 10/451, 584; 12/442, 447
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Лалы́н ’песня, якая спявалася ў час спектакля лялек’ (Ніколькі, Міф.), лалыншчык ’валачобнік, чараўнік’ (Кар., 1, 1904, 130) паходзяць з літ. laläuti ’спяваць’, lalaunińkas ’валачобнік, які спявае на Пасху’ (Патабня, Веснянка, 20).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пачасту́нак ’частаванне’, ’тое, чым частуюць’ (ТСБМ). З польск. poczęstunek ’тс’, якое да czestowac < cześć ’гонар’ (параўн. рус. честовать ’ушаноўваць’), але ўжо ў XV ст. cze‑ змянілася ў czę‑ пад уплывам część (Патабня, РФВ, 3, 181).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пахлёбка ’рэдкая страва, поліўка’ (Сцяшк.; лях., Сл. ПЗБ). Утворана ад гукапераймальнага дзеяслова хлёбаць, хлябтаць (гл.) < прасл. xlebati/xlepati, параўн. польск., chłapać ’быць скнарай’, чэш. chlapali ’тс’, славен. hlápati ’праглынуць’, серб.-харв. хла̏пити, хла̏пнути ’схапіць’ (Міклашыч, 87; Патабня, 4, 204; Бернекер, 1, 387).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адзіне́ц (пра лася, кабана) (БРС, Гарэц., Касп., Інстр. II), ’адзіны сын у сям’і’ (КСТ), ст.-бел. одинець ’няпарны собаль’ (1541) (Нас. гіст.), ст.-рус. одинець, рус. одинец дзік або лось’, укр. одинець, польск. odyniec ’стары дзік або зубр’ (< укр.) да адзін. Гл. Патабня, РФВ, 1, 77.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пі́галіца ’маленькі, шчуплы чалавек, жанчына’ (ТСБМ), укр. пиги́чка ’кнігаўка’, рус. пи́галица, пи́галка, пиго́лка ’тс’, ’хударлявы чалавек’. Відаць, прыйшло з рус. мовы, дзе ўзыходзіць да pi‑gí, ki‑gi — перадачы крыку чайкі ці кнігаўкі (Патабня, РФВ, 4, 213; Праабражэнскі, 2, 56; Фасмер, 3, 258; Бязлай, 3, 21).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прада́жа ’продаж’ (Др.-Падб., Сл. ПЗБ), ст.-бел. продажа ’грашовая пеня за злачынства, за нанясенне ран; пакаранне продажам’, рус. продажа ’продаж’, ст.-рус. продажа ’продаж; штраф за злачынства’. Прасл. *pro‑dadi̯a. ад pro‑ і dat і* г. зн. ’плата за тое, што некаму дадзену’ (Праабражэнскі, 2, 129; Патабня, РФВ З, 181; Фасмер, 3, 372).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)