пастара́ль

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. пастара́ль пастара́лі
Р. пастара́лі пастара́лей
пастара́ляў
Д. пастара́лі пастара́лям
В. пастара́ль пастара́лі
Т. пастара́ллю пастара́лямі
М. пастара́лі пастара́лях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пастара́ль, -і, ж.

Жанр у літаратуры і мастацтве Еўропы 14—18 стст., у якім ідылічна паказваецца жыццё пастухоў і пастушак на ўлонні прыроды.

|| прым. пастара́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пастара́ль ж., лит., муз. пастора́ль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пастара́ль, ‑і, ж.

Жанр у літаратуры і мастацтве, у якім ідылічна паказваецца жыццё пастухоў і пастушак на лоне прыроды; твор гэтага жанру.

[Фр. pastorle.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пастараль

т. 12, с. 168

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пастара́ль

(фр. pastorale, ад лац. pastoralis = пастухоўскі)

1) адна з форм буколікі, жанр заходнееўрапейскай літаратуры і мастацтва 14—18 ст.; невялікая ідылічная п’еса любоўна-лірычнага характару з жыцця пастухоў і пастушак;

2) невялікая опера, балет, пантаміма на ідылічны вясковы сюжэт;

3) інструментальная п’еса, якая малюе карціну прыроды або жанравую вясковую сцэну.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пастара́ль

(фр. pastorale, ад лац. pastoralis = пастухоўскі)

1) жанравая разнавіднасць буколікі, драматычны твор у заходнееўрапейскай літаратуры XIV—XVII стст., у якім ідылічна паказваецца жыццё пастухоў і пастушак на ўлонні прыроды;

2) невялікая опера, балет, пантаміма на ідылічны вясковы сюжэт.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

пастора́ль лит., муз. пастара́ль, -лі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

буко́ліка

(гр. bukolikos = пастаральны, вясковы)

жанр антычнай паэзіі, якая паказвала побыт пастухоў, ідэалізавала вясковае жыццё; разнавіднасці буколікі — ідылія, пастараль, эклога.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Сяля́нка 1 ’ідылія, пастараль’ (Некр. і Байк.). Запазычаю з польск. sielanka ’від паэтычнага твора, які ідэалізуе жыццё пастухоў і пастушак’, ’сялянскі побыт’, ідэнтычнага sielanka ’сельская жыхарка’ (гл. селянін), што паводле Брукнера (491), у сваю чаргу, запазычана з усходнеславянскіх моў. Калькуе лац. bucolica ’песні пастухоў’, pastoralis ’пастухоўскі’.

Сяля́нка 2 (селя́нка) ’страва са смятаны, зваранай з маслам, у якую крышаць падсохлы сыр’ (кобр., Шн. 3). Параўн. рус. селя́нка ’гарачая поліўка’, польск. sielanka ’від яешні са смятанай’. Магчыма, у выніку семантычнай кандэнсацыі *сялянская страва; паводле Фасмера (3, 598), першапачаткова ’сялянская ежа’, гл. селянін, сяляне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)